Đầu tư ESG đánh giá tiềm năng doanh nghiệp dựa trên ba tiêu chí: môi trường, xã hội và quản trị (Environmental, Social, Governance). Đây là xu hướng toàn cầu, ngày càng được quan tâm tại châu Á, trong đó có Việt Nam.
Tuy vậy, đối với nhà đầu tư cá nhân Việt Nam, số quỹ ESG còn hạn chế. Hiện mới có hai quỹ mở nổi bật: Quỹ Đầu tư cổ phiếu United ESG Việt Nam (UVEEF) do UOBAM Việt Nam quản lý và Quỹ Đầu tư cổ phiếu ESG Eastspring Investments Việt Nam (EVESG) do Eastspring Investments quản lý.
Cùng hướng đến mục tiêu gia tăng giá trị vốn dài hạn dựa trên chuẩn mực ESG, song sự khác biệt về thời điểm ra mắt, cấu trúc danh mục và chiến lược quản lý giữa hai quỹ mở này đã tạo nên một cuộc đua “song mã” đầy thú vị.
"Người tiên phong" UVEEF
UVEEF là quỹ cổ phiếu ESG đầu tiên tại Việt Nam, ra mắt vào tháng 11/2022. Quỹ đặt mục tiêu tăng trưởng vốn dài hạn bằng cách đầu tư vào các công ty niêm yết có nền tảng vững chắc, đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Đến cuối tháng 7/2025, tổng tài sản ròng (NAV) của quỹ đạt 479,8 tỷ đồng.
Năm 2024, trong bối cảnh thị trường quỹ mở sôi động, UVEEF đã ghi nhận kết quả đầu tư tích cực. Hiệu suất đầu tư (NAV/CCQ) đạt 20,8%, vượt xa mức tăng 8,8% của VN-Index, và NAV cuối năm đạt 479,4 tỷ đồng. Tuy nhiên, sang năm 2025, tình hình kinh tế, chính trị biến động mạnh mẽ đã khiến thành quả của quỹ gần như bị xóa sạch. Theo Fmarket, tính đến ngày 8/4/2025, hiệu suất 3 tháng của UVEEF giảm 14,68% và hiệu suất 1 năm giảm 11,03%, thuộc nhóm thấp nhất trên thị trường.
Dù rủi ro thị trường là điều khó tránh nhưng UVEEF đã phục hồi khá ấn tượng nhờ sự tăng trưởng trở lại của chứng khoán. Tính đến ngày 22/8/2025, hiệu suất từ đầu năm đã đạt 16,32% và hiệu suất 1 năm là 18,49%. Dù vẫn còn thấp hơn nhiều so với mức tăng 29,89% của VN-Index, đây là một sự phục hồi đáng kể.
Vào tháng 7, UVEEF đã nâng tỷ trọng cổ phiếu từ 95,5% lên 98,1%. Ngân hàng, dịch vụ tài chính và bất động sản là ba ngành đóng góp nhiều nhất vào tăng trưởng của quỹ, trong khi viễn thông, tiện ích và hàng hóa công nghiệp lại có tác động tiêu cực. Danh mục của quỹ tập trung mạnh vào ngân hàng (chiếm 43,39%), bất động sản (18,39%) và bán lẻ (7,76%). 10 cổ phiếu lớn nhất trong danh mục bao gồm các mã quen thuộc như TCB, MBB, HPG, ACB, VCB, FPT, VHM, VIC...
Theo báo cáo của UVEEF, triển vọng trung hạn khá tích cực, dù thị trường có thể điều chỉnh trong ngắn hạn. UVEEF dự báo sự dẫn dắt sẽ chuyển sang nhóm vốn hóa lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính và bất động sản.
Trong nửa cuối năm 2025, quỹ sẽ tiếp tục tập trung vào ngân hàng, chứng khoán, bất động sản và vật liệu xây dựng, những ngành được hỗ trợ bởi tăng trưởng tín dụng, các chính sách gỡ rối pháp lý và đầu tư công. Một yếu tố quan trọng mà quỹ đang theo dõi là thông báo nâng hạng thị trường của FTSE Russell, dự kiến công bố vào ngày 7/10/2025. Nếu Việt Nam được xếp vào nhóm thị trường mới nổi, dòng vốn quốc tế sẽ đổ mạnh vào, tạo thêm cơ hội tăng trưởng cho UVEEF.
Quỹ EVESG - tân binh độc lập phù hợp thị trường Việt Nam
EVESG là một quỹ mở ESG mới, được thành lập vào ngày 13/11/2024, và đến cuối tháng 7/2025 đã quản lý tài sản ròng (NAV) đạt 1.563,2 tỷ đồng. Quỹ được FiinRatings đánh giá độc lập với phương pháp riêng phù hợp với thị trường Việt Nam và tuân thủ Nguyên tắc Đầu tư có trách nhiệm của Liên hợp quốc (UN PRI), khẳng định vị thế tiên phong.
Hiệu suất đầu tư của EVESG từ đầu năm đến cuối tháng 7/2025 là 8,6%, và tính từ khi thành lập là 11,5%, thấp hơn so với VN-Index trong cùng giai đoạn. Quỹ duy trì tỷ trọng cổ phiếu rất cao, lên tới 96,7% NAV. Năm khoản đầu tư lớn nhất gồm CTG (9,1%), FPT (7,9%), ACB (7,7%), HPG (7,3%) và TCB (5,6%). Nhóm ngân hàng chiếm 40,4% danh mục, kế đến là bất động sản (9,6%), công nghệ thông tin (7,78%) và vật liệu xây dựng (7,27%).
Theo EVESG, thị trường gần đây tăng trưởng nhờ nhiều yếu tố thuận lợi, bao gồm việc Mỹ giảm thuế nhập khẩu, GDP quý II tăng 8%, và kỳ vọng nâng hạng lên thị trường mới nổi. Thanh khoản cũng bùng nổ, với giá trị giao dịch trung bình hàng ngày đạt 1,5 tỷ USD, tăng 68,5% so với tháng trước. Dòng vốn ngoại đã quay trở lại mạnh mẽ, mua ròng 326 triệu USD trong tháng 7, mức cao nhất kể từ cuối năm 2022. Tuy nhiên, tính lũy kế từ đầu năm, vốn ngoại vẫn rút ròng 1,2 tỷ USD, phản ánh sự thận trọng chung.
Nhìn chung, cả hai quỹ UVEEF và EVESG đều chưa bứt phá rõ rệt so với nhiều quỹ cổ phiếu khác. UVEEF từng vượt trội trong năm 2024 nhưng hụt hơi vào năm 2025, trong khi EVESG vẫn còn khá mới nên hiệu quả chưa phản ánh hết tiềm năng. Điểm chung của hai quỹ là tập trung cao vào cổ phiếu ngân hàng và bất động sản, những ngành được kỳ vọng hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ và triển vọng nâng hạng thị trường.
An Mai (t/h)
