Theo hãng phân tích Modor Intelligence, ngành sữa Việt Nam hiện là một trong những thị trường thực phẩm - đồ uống phát triển nhanh nhất Đông Nam Á, với tổng giá trị thị trường đạt 4,2 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 8,65% đến năm 2029, đạt 768,80 tỷ USD vào năm 2029.
Hiện nay, Việt Nam đang có khoảng 200 doanh nghiệp hoạt động trong ngành này, trong đó có 40 doanh nghiệp chuyên sản xuất và phân phối sữa. Phần lớn thị phần thuộc về các doanh nghiệp trong nước (khoảng 75%), trong khi phần còn lại thuộc về các doanh nghiệp nước ngoài (khoảng 25%).
Thị trường sữa Việt Nam ngày càng đa dạng về loại hình sản phẩm, từ sữa bột, sữa tươi, sữa đặc, sữa chua, đến các sản phẩm sữa chức năng, sữa hữu cơ, sữa không lactose, sữa thực vật và các sản phẩm sữa kết hợp với các nguyên liệu khác như trái cây, ngũ cốc, rau củ, thảo mộc… Chất lượng sản phẩm cũng được nâng cao liên tục, bằng cách áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm, kiểm soát chặt chẽ nguồn nguyên liệu và quy trình sản xuất, cũng như sử dụng các công nghệ hiện đại và tiên tiến.
Các doanh nghiệp dẫn đầu thị phần sữa trong nước bao gồm Vinamilk, TH True Milk, Nutifood, IDP và Mộc Châu Milk. Trong khi đó, các doanh nghiệp nổi bật nước ngoài bao gồm FrieslandCampina (Hà Lan), Nestlé (Thụy Sĩ), Abbott (Mỹ), Mead Johnson (Mỹ) và Fonterra (New Zealand).
Cụ thể, Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) vẫn là "ông lớn" thống lĩnh thị trường, chiếm gần 50% thị phần toàn ngành tính đến cuối năm 2024. Vinamilk có mặt ở hầu hết các phân khúc: sữa tươi, sữa bột, sữa chua, sữa đặc và gần đây là cả sữa thực vật.
Ngoài việc giữ vững thị phần trong nước, Vinamilk còn đẩy mạnh xuất khẩu sang hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng doanh số từ các thị trường quốc tế trong khi vẫn đầu tư mạnh vào chuyển đổi số và phát triển sản phẩm xanh, sạch.
Tiếp theo là TH True Milk, hiện chiếm khoảng 30-45% thị phần sữa tươi đóng hộp tại Việt Nam. Hãng này định vị sản phẩm ở phân khúc sữa tươi sạch, hữu cơ và cao cấp, tập trung mạnh vào yếu tố nguồn gốc và tiêu chuẩn quốc tế trong chăn nuôi. Ngoài thị trường nội địa, TH đang mở rộng ra thị trường quốc tế như Trung Quốc, Lào, Nga và các nước ASEAN.
FrieslandCampina Vietnam là công ty sữa đến từ Hà Lan, sở hữu thương hiệu Dutch Lady (Cô gái Hà Lan), hiện chiếm khoảng 25% thị phần ngành sữa Việt Nam. Dù là doanh nghiệp nước ngoài, nhưng Dutch Lady đã có mặt tại Việt Nam hơn 25 năm và là một trong những thương hiệu được người tiêu dùng tin tưởng.
Mộc Châu Milk hiện chiếm khoảng 10% thị phần trên thị trường ngành sữa. Tính riêng thị phần khu vực miền Bắc, tỉ lệ này là 35%.
Tiếp theo, dù Nestlé Vietnam chỉ chiếm khoảng 7% thị phần ngành sữa tại Việt Nam (chủ yếu qua thương hiệu Nestlé NAN và Milo) nhưng lại mạnh về phân khúc dinh dưỡng trẻ em và đồ uống dinh dưỡng.
Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách và quy định nhằm bảo vệ và phát triển ngành sữa trong nước.
Ngành sữa Việt Nam phải tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn vệ sinh thực phẩm, nhãn mác và quảng cáo của Nhà nước. Các quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và nâng cao chất lượng sản phẩm sữa trong nước. Tuy nhiên, một số quy định cũng gây khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh sữa, như việc phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho mỗi loại sản phẩm, hay việc cấm sử dụng các từ như “sữa non”, “sữa mẹ”, “sữa tươi” trên nhãn mác.
Bên cạnh đó, thị trường sữa Việt Nam cũng được hưởng lợi từ các chính sách và cơ chế khuyến khích của Nhà nước, như việc miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu sữa cho các doanh nghiệp có dự án đầu tư vào ngành chăn nuôi bò sữa, hay việc hỗ trợ tín dụng, đào tạo, tư vấn kỹ thuật cho các hộ chăn nuôi bò sữa. Ngoài ra, ngành sữa cũng được mở rộng thị trường xuất khẩu nhờ các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết hoặc đang tham gia, như CPTPP, EVFTA, RCEP...
