Theo số liệu của NHNN, tính đến cuối tháng 7/2024, tổng phương tiện thanh toán toàn nền kinh tế đạt hơn 16,4 triệu tỷ đồng, tăng 2,52% so với cuối năm 2023. Trong đó, tiền gửi của các tổ chức kinh tế đạt hơn 6,76 triệu tỷ đồng, giảm 1,07%. Ngược lại, tiền gửi của dân cư đạt 6,838 triệu tỷ đồng, tăng 305.672 tỷ, tương ứng với 4,68% so với thời điểm cuối năm 2023.
So với cùng kỳ năm trước, lượng tiền gửi của dân cư vào ngân hàng tăng thêm 448.820 tỷ đồng. Đây là con số cao nhất từ trước đến nay, phản ánh xu hướng người dân tìm kiếm sự an toàn trong việc gửi tiền vào ngân hàng trong bối cảnh các yếu tố kinh tế không ổn định.
Tiền gửi của dân cư vào ngân hàng tăng liên tiếp trong gần 2 năm qua, bất chấp lãi suất huy động giảm sâu kỷ lục trong năm 2023. Theo nhiều chuyên gia, nền kinh tế còn nhiều khó khăn, khó đẩy vốn vào sản xuất, kinh doanh, các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản… tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trong khi đó, lãi suất huy động có dấu hiệu tăng trở lại kể từ tháng 4/2024 được xem là nguyên nhân khiến kênh tiền gửi ngân hàng hấp dẫn.
Tính đến hết tháng 8, lãi suất tiền gửi bằng VND bình quân của NHTM trong nước ở mức 0,2%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng; 2,6-3,6%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng; 4,4-4,9%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến 12 tháng; 5,3-6,1%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ trên 12 tháng đến 24 tháng và 6,9-7,4%/năm đối với kỳ hạn trên 24 tháng.
Theo các chuyên gia, sự chênh lệch giữa số dư tiền gửi và dư nợ tín dụng trong toàn hệ thống duy trì ở mức cao sẽ có thể tiếp tục gây áp lực lên mặt bằng lãi suất huy động trong thời gian tới.
Đồng thời, nhu cầu huy động vốn để phục vụ mục tiêu tăng tín dụng cuối năm cũng có thể thúc đẩy việc tăng lãi suất tiền gửi. Theo đó, kỳ vọng lãi suất huy động có thể tiếp tục tăng nhẹ và kết thúc năm 2024 cao hơn mức đầu năm bình quân khoảng 0,5 - 1%.
Ông Phan Lê Thành Long, CEO AFA Group, đồng sáng lập Cộng đồng Cố vấn Tài chính Việt Nam (VWA) cho hay. Trong giai đoạn có nhiều yếu tố bất định như hiện nay, dòng tiền thông minh lựa chọn quay trở về ngân hàng để chờ đợi, đây là lý do khiến tiền gửi tiết kiệm lập đỉnh. Nhiều ý kiến cho rằng, lãi suất cho vay thấp sẽ kích thích dòng tiền chảy vào bất động sản song thực tế không phải vậy. Giá nhà quá cao trong khi thanh khoản thị trường bất động sản thấp khiến tiền không chảy vào bất động sản. Trong khi đó, chứng khoán không vượt qua được mốc 1.300 điểm cũng làm nản lòng nhà đầu tư.