Xử lý sốt
Theo BS Nguyễn Huy Hoàng – Trung tâm oxy cao áp Việt Nga, Bộ Quốc phòng, mỗi ngày anh vẫn tiếp tục tư vấn cho hàng trăm F0 và nhiều người rất lo lắng khi bị sốt, thậm chí uống thuốc hạ sốt sau đó lại sốt lại.
BS Hoàng cho rằng thực ra khi bị sốt thì bạn nên mừng vì hệ miễn dịch của mình vẫn hoạt động tốt.
Còn những người già yếu, nhiều bệnh nền, người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, dùng corticoid lâu ngày (viêm cầu thận, lupus, viêm đa khớp dạng thấp, ghép tạng...), bệnh nhân ung thư thì cho dù virus đang nhân lên mạnh mẽ trong cơ thể thì họ vẫn không sốt do miễn dịch yếu.
Tuy nhiên, nếu bạn là F0 mà bị sốt cao quá thì sẽ khiến cơ thể mệt mỏi do mất nước, mất điện giải... Sốt còn gây ra tình trạng đau đầu, mất ngủ, ăn kém, gây co giật ở trẻ em... Vì thế, nếu bị sốt cao thì chúng ta vẫn cần hạ sốt để làm cho cơ thể dễ chịu.
BS Hoàng cho biết đơn giản nhất để hạ sốt là dùng thuốc có chứa paracetamol, liều dùng tùy theo lứa tuổi. Thành phần đều là paracetamol nhưng tên gọi thì rất nhiều, tùy theo nhà sản xuất khác nhau như Hapacol đến Efferalgan, Panadol, Tylenol... và hàng trăm tên gọi khác. Về cơ bản thì paracetamol an toàn, nhưng với một số ít người thì paracetamol lại gây độc với gan và khi dùng nhiều có thể gây suy gan.
Nếu không dùng được paracetamol thì có thể dùng ibuprofen, hàm lượng 200 hoặc 400mg. Cũng như paracetamol, có vài chục tên thuốc khác nhau chứa thành phần ibuprofen.
Ngoài dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn, người bệnh cần bù đủ nước và điện giải để cơ thể đỡ mệt mỏi. Điện giải ở đây chủ yếu là kali, natri và clo, tức kali và muối ăn.
Cách đơn giản bù điện giải đó là uống oresol, các gói bổ sung điện giải, nước dừa, nước cháo, chanh muối... Đây đều là những sản phẩm thông dụng, dễ tìm.
Vì sao sốt kéo dài?
Với những người bị sốt khi mắc Covid-19, thậm chí sốt tới 10 ngày vẫn chưa dứt sốt, bác sĩ Hoàng cho biết có thể xảy ra ba trường hợp sau.
Thứ nhất, F0 bị sốt virus do SARS-CoV-2:
Bạn nên làm test PCR hoặc test nhanh, trường hợp chỉ số Ct thấp hoặc vạch test (T) đậm, có nghĩa là virus vẫn còn nhiều, có thể phải tiếp tục dùng thuốc kháng virus. Ở Việt Nam hiện nay, có thể dùng molnupiravir theo chương trình thử nghiệm (5 ngày) hoặc favipiravir .
Thứ hai, sốt do nhiễm vi khuẩn:
Những người bình thường dễ viêm họng, viêm a-mi-đan, viêm phế quản... thì khi mắc Covid-19 cũng dễ bị nhiễm vi khuẩn. Tuy nhiên, việc xác định cơ thể có bị nhiễm khuẩn hay chưa cũng không dễ dàng.
Nếu bệnh nhân vẫn sốt kéo dài không dứt, test nhanh vạch T mờ, không bị đau nhức cơ khớp thì nhiều khả năng là sốt do vi khuẩn. Lúc này cần tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng kháng sinh.
Để an toàn, bạn có thể làm xét nghiệm công thức máu để xem bạch cầu có tăng hay không. Bạch cầu có nhiều loại, khi nhiễm khuẩn thì lượng bạch cầu hạt hay bạch cầu đa nhân trung tính sẽ tăng. Xét nghiệm CRP cũng có thể đánh giá việc có nhiễm khuẩn hay không. Đặc biệt, có một xét nghiệm rất tốt để đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn là procalcitonin (PCT). Thậm chí, chỉ cần dựa vào chỉ số PCT cũng có thể quyết định dùng hay không dùng kháng sinh, với liều lượng như thế nào, có phải nhập viện cấp cứu (nhiễm khuẩn huyết) hay không.
Lưu ý, một khi đã dùng kháng sinh, cần dùng liều đủ mạnh, sau đó có thể giảm dần liều. Dùng kháng sinh cũng khiến hệ vi khuẩn ruột bị tổn thương nên phải bổ sung men tiêu hóa. Sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể dẫn đến nhờn thuốc nên cần hết sức lưu ý.
Thứ ba, sốt do nhiễm virus khác
Test nhanh vạch T mờ hoặc không lên, xét nghiệm không thấy nhiễm khuẩn. Trường hợp này có thể là do nhiễm loại virus khác, không phải SARS-CoV-2. Đây là tình huống khá phổ biến, không hề hiếm gặp. Bệnh nhân thường có triệu chứng chảy nước mũi, đau cơ khớp, ớn lạnh...
Lúc này bệnh nhân sốt như cảm cúm thông thường và chỉ cần điều trị triệu chứng và đợi đến khi hết sốt. Trong các trường hợp này có thể dùng Tamiflu hoặc Arbidol, tuy nhiên có thể không thực sự hiệu quả.
Ngoài việc xử lý sốt, người bệnh vẫn cần phải súc họng bằng nước muối sinh lý và povidone iodin 1% hoặc chlorhexidin gluconat 0,12-0,2%, đo SpO2 thường xuyên để báo cáo với cơ quan y tế kịp thời.
