Khai thác tiềm năng và sức mạnh của AI

Bên cạnh nỗ lực nghiên cứu để tận dụng cơ hội và phát huy sức mạnh của công nghệ AI, các nước cần khẩn trương thiết lập những rào chắn an toàn để thật sự làm chủ AI và chủ động ứng phó các mối đe dọa tiềm tàng. Được ví như "con dao hai lưỡi", AI có thể gây ra những hệ lụy khôn lường cho con người và xã hội nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

AI tạo sinh ngày càng được áp dụng phổ biến tại nơi làm việc, nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa là công việc sẽ bị AI thay thế. Mặc dù rất nhiều người đồng thuận mỗi khi các công nghệ mới nổi được áp dụng tại nơi làm việc, nâng cao hiệu quả, nhưng nhiều người vẫn lo ngại rằng công nghệ này có thể thay thế họ.

Trên thực tế, ngày càng có nhiều người lo ngại rằng AI cuối cùng sẽ thay thế tất cả các công việc không thiết yếu trong tất cả các ngành. Khả năng của AI tạo sinh đã được chứng minh là khiến một số công việc trở nên dư thừa, đặc biệt là những công việc lặp đi lặp lại không đòi hỏi trình độ kỹ năng cao của con người.

Tại Mỹ, theo báo cáo của McKinsey, đến năm 2030, các hoạt động hiện chiếm tới 30% số giờ làm việc trên toàn nền kinh tế Mỹ có thể được tự động hóa, một xu hướng đã có từ trước và sẽ được tăng tốc đáng kể nhờ AI. McKinsey cũng tiết lộ rằng những tác động lớn nhất của AI và tự động hóa có thể sẽ ảnh hưởng đến các công việc không thuộc lĩnh vực STEM.

"Mặc dù AI tổng quát vẫn còn ở giai đoạn đầu, nhưng các ứng dụng AI tiềm năng cho doanh nghiệp rất lớn và có phạm vi rộng. AI sáng tạo có thể được sử dụng để viết mã, thiết kế sản phẩm, tạo nội dung và chiến lược tiếp thị, hợp lý hóa hoạt động, phân tích tài liệu pháp lý, cung cấp dịch vụ khách hàng thông qua chatbot và thậm chí tăng tốc khám phá khoa học.

IDC báo cáo rằng các tổ chức ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương dẫn đầu ưu tiên đầu tư vào AI mang tính sáng tạo nhờ lập trường chủ động của họ về các công nghệ mới và sự hỗ trợ của chính phủ. Dữ liệu Khảo sát của IDC cho thấy 2/3 các tổ chức Châu Á Thái Bình Dương đang khám phá các trường hợp sử dụng tiềm năng hoặc đã đầu tư vào các công nghệ AI tổng hợp vào năm 2023.

Những mối nguy hiểm tiềm tàng từ AI

Trong khi đó, một nghiên cứu mới của Tổ chức Lao động Quốc tế Liên Hợp Quốc cho thấy hầu hết các công việc và ngành công nghiệp chỉ bị ảnh hưởng một phần bởi tự động hóa. Các nhà nghiên cứu tin rằng những vai trò này có nhiều khả năng được bổ sung thay vì bị thay thế bởi AI.

Do đó, nghiên cứu chỉ ra rằng tác động lớn nhất của AI không phải là phá hủy việc làm, mà là nâng cao chất lượng công việc. Đồng thời, các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng AI có thể có tác động đột phá đến thị trường lao động, tác động lớn hơn ở các nước có thu nhập cao và các nhóm nghề nghiệp cụ thể.

Những mối nguy hiểm tiềm tàng từ AI cũng đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các nhà nghiên cứu công nghệ và cả công chúng. Một cuộc khảo sát gần đây của Reuters cho thấy, hơn 2/3 số người Mỹ được hỏi bày tỏ lo ngại về những tác động tiêu cực của AI; 61% trong số đó tin rằng AI có thể đe dọa nền văn minh nhân loại.

Được ví như "con dao hai lưỡi", các sản phẩm AI nếu không được kiểm soát chặt chẽ có thể tạo ra các nội dung nguy hiểm, lan truyền thông tin sai lệch, gây gian lận học vấn, rò rỉ dữ liệu, vi phạm quyền riêng tư…

Nhà khoa học Geoffrey Hinton, một trong những nhà tiên phong phát triển công nghệ AI, đã lên tiếng hối thúc chính phủ các nước nhanh chóng hành động để ngăn chặn viễn cảnh máy móc kiểm soát xã hội loài người.

Cụ thể, ông Hinton bày tỏ quan ngại về việc AI làm gia tăng nguy cơ bất bình đẳng trong xã hội, khi phần lớn năng suất khổng lồ của AI mang lại lợi ích cho người giàu thay vì thành phần lao động; đồng thời chỉ rõ nguy cơ từ tin giả do các sản phẩm như ứng dụng ChatGPT tạo ra.

Trong khi các quốc gia có thu nhập trung bình dễ tiếp cận hơn với tác động tự động hóa của công nghệ GPT, thì cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và lực lượng lao động lành nghề của họ cũng có thể là tài sản để tạo ra sự phát triển của các ngành công nghiệp bổ sung.

Một phát hiện khác từ nghiên cứu này là tác động tiềm tàng của AI có thể khác biệt đáng kể đối với nam và nữ. Trên thực tế, nghiên cứu cho thấy việc làm của phụ nữ có khả năng bị ảnh hưởng bởi tự động hóa gấp đôi. Điều này là do các công việc văn thư chủ yếu do phụ nữ đảm nhiệm, đặc biệt là ở các nước có thu nhập cao và trung bình.

Công việc văn thư bao gồm các vai trò quản trị, nhân sự và các nhiệm vụ khác mà AI có thể dễ dàng tự động hóa và thay thế. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng vì công việc văn thư theo truyền thống là nguồn cung cấp việc làm cho phụ nữ quan trọng khi các quốc gia phát triển kinh tế, nên với AI, có thể một số công việc văn thư nhất định sẽ không bao giờ xuất hiện ở các nước có thu nhập thấp hơn.

Cần có những chính sách phù hợp

Trong khi nghiên cứu của Liên Hợp Quốc nhắc lại rằng AI sẽ không phá hủy việc làm, thì thực tế là AI đang dần đảm nhận nhiều việc làm hơn. Việc áp dụng ngày càng nhiều các công cụ tự động hóa trong kho hàng, trung tâm cuộc gọi và thậm chí cả trong các vai trò giao tiếp với khách hàng chỉ cho thấy hiện tại một số vai trò đang ở vào thế "lơ lửng" như thế nào.

Một ví dụ, hầu hết công việc đều liên quan đến công nhân phân loại hàng hóa, lái xe tải, cần cẩu và đóng gói. Ngày nay, AI có thể tự động hóa hầu hết mọi quy trình trong kho, từ quản lý hàng tồn kho cho đến đóng gói, phân loại và thậm chí giao hàng thông qua các phương tiện tự động. Mặc dù điều này thật đáng kinh ngạc nhưng các công nhân hiện đang phải đối mặt với một vấn đề. Không phải mọi công nhân trong nhà kho đều có khả năng tiếp thu các kỹ năng mới và hiểu biết về công nghệ, và một phần lập luận kinh tế cho việc tự động hóa công nghệ phụ thuộc vào việc giảm chi phí lương cho con người.

Một ví dụ khác là cách AI đang đảm nhận công việc trong văn phòng. Các công ty công nghệ như IBM đã chỉ ra rằng vai trò không phải trực tiếp với khách hàng cuối cùng có thể được thay thế hoàn toàn bằng AI. Trên thực tế, hầu hết các công ty công nghệ lớn đều đang giảm số lượng nhân viên có vai trò có thể được thực hiện bằng công nghệ.

Nếu không có chính sách phù hợp, sẽ có rủi ro là chỉ một số quốc gia có vị thế tốt mới có thể khai thác lợi ích của quá trình chuyển đổi, trong khi chi phí cho những người lao động bị ảnh hưởng có thể rất lớn. Do đó, các nhà hoạch định chính sách không nên xem nghiên cứu của Liên Hợp Quốc là một dạng xoa dịu, mà là một lời kêu gọi khai thác chính sách để giải quyết những thay đổi công nghệ đang đến với chúng ta.

Quay trở lại với góc nhìn doanh nghiệp, PGT Holdings (HNX: PGT) doanh nghiệp với lĩnh vực kinh doanh chính là M&A, luôn nỗ lực cố gắng nhằm bổ sung vào chuỗi giá trị chiến lược đầu tư, từng bước phát triển hệ sinh thái của doanh nghiệp (trong đó có lĩnh vực AI).

Nhờ xác định được chiến lược kinh doanh phù hợp trong từng giai đoạn, PGT Holdings đang là doanh nghiệp có tiềm lực "dài hơi" để đón nhận những cơ hội cũng như thách thức không ngừng trong bối cảnh hội nhập hiện nay.

Thị trường chứng khoán đóng cửa phiên giao dịch ngày 29/8, VN-Index tăng 2,71 điểm (tương đương 0,23%) lên mốc 1,204 điểm.HNX-Index tăng 1,6 điểm lên 246,5 điểm. Thanh khoản toàn thị trường ghi nhận đạt hơn 25 ngàn tỷ đồng. Trong khi đó, khối ngoại bán ròng gần 140 tỷ đồng.

Khép lại phiên giao dịch ngày 29/8/2023, mã PGT đóng cửa với mức giá 3,900 VNĐ./