Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, 4 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu gạo đạt gần 2,9 triệu tấn, trị giá 1,53 tỷ USD, tăng 40,7% về lượng và tăng 51,6% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, riêng tháng 3 và 4, xuất khẩu gạo thu về gần 1,1 tỷ USD. Giá gạo xuất khẩu bình quân đạt 526 USD/tấn, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, trong khi xuất khẩu gạo sang các thị trường châu Phi ghi nhận mức tăng trưởng âm, thì xuất khẩu gạo sang các thị trường châu Á lại tăng trưởng từ 3 đến 4 con số. Khách hàng ở châu Á gồm: Philippines, Trung Quốc, Malaysia, Indonesia,... ồ ạt mua gạo Việt Nam với số lượng lớn.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Trong đó, hiện Philippines vẫn là khách hàng lớn nhất của gạo Việt Nam xuất khẩu. Tính đến hết tháng 4/2023, giá trị xuất khẩu gạo sang thị trường này đạt 647,5 triệu USD, tăng 53,4% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 42,4% tổng giá trị xuất khẩu.
Trung Quốc vươn lên trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ hai với kim ngạch đạt 292,5 triệu USD, tăng 88,2% so với cùng kỳ.
Đáng chú ý, Indonesia ồ ạt mua gạo Việt Nam trong những tháng vừa qua. Chỉ trong 4 tháng năm nay, xuất khẩu gạo sang thị trường này thu về 149 triệu USD, tăng đột biến 2.514% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Tổng cục Hải quan, trong năm 2022, xuất khẩu gạo sang Indonesia chỉ đạt 58 triệu USD. Đây là con số rất khiêm tốn trong tổng kim ngạch xuất khẩu gạo 3,45 tỷ USD năm 2022 của nước ta. Song, với kim ngạch tăng 2.514% trong 4 tháng đầu năm nay, Indonesia lần đầu tiên trong lịch sử vươn lên trở thành khách hàng lớn thứ ba của gạo Việt, chỉ đứng sau Philippines và Trung Quốc.
Cuối tháng 3 vừa qua, thương vụ Việt Nam tại Indonesia dẫn thông tin từ Bộ Thương mại Indonesia cho hay, nước này sẽ nhập khẩu 2 triệu tấn gạo dự trữ quốc gia trong năm 2023. Theo Chính phủ Indonesia, lượng gạo dự trữ quốc gia nhập khẩu sẽ được sử dụng vào chương trình bình ổn giá gạo, hỗ trợ cho 21,53 triệu hộ nghèo và sử dụng cho các mục đích khác. Cơ quan dịch vụ hậu cần quốc gia - Preum Bulog - tiếp tục được chỉ định là đầu mối nhập khẩu, trong đó 500.000 tấn sẽ được thực hiện sớm nhất có thể.
Thông tin từ Trung tâm Chuyển đổi số và thống kê nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), tháng 4/2023, giá xuất khẩu gạo từ Việt Nam tăng lên mức cao nhất trong hai năm. Trong khi đó, giá gạo Thái Lan và Ấn Độ đều có xu hướng tăng đến giữa tháng, sau đó quay đầu giảm về cuối tháng.
Trao đổi với các cơ quan báo chí, ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết, đây là cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam tăng trưởng xuất khẩu. Để tạo điều kiện tối đa cho hoạt động xuất khẩu gạo, theo Bộ Công Thương, cần phối hợp các bộ, ngành, địa phương và đơn vị liên quan hoàn thiện, xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 107/2018/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo để hoàn thiện hành lang pháp lý cho cơ chế điều hành, thúc đẩy xuất khẩu.
Đồng thời, tiếp tục phối hợp chặt chẽ các bộ, ngành, Hiệp hội Lương thực Việt Nam và các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo trong công tác tháo gỡ khó khăn, vướng mắc xuất khẩu gạo sang các thị trường; nhất là trong bối cảnh xu hướng gia tăng các rào cản kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc vệ sinh an toàn thực phẩm như hiện nay.
Liên quan đến xuất khẩu gạo, theo doanh nghiệp xuất khẩu, khó khăn hiện nay không phải là thị trường xuất khẩu, mà là vùng trồng gạo chất lượng để có nguồn cung đủ lớn xuất khẩu sang các thị trường cao cấp. Đặc biệt, khách mua gạo từ châu Âu, Mỹ,... đều có nhu cầu lớn.
