Sau khi xuất hiện vào tháng 11/2021, Omicron nhanh chóng thay thế Delta trở thành chủng virus SARS-CoV-2 chiếm ưu thế trên toàn cầu. Khi đó, dòng BA.1 của Omicron xuất hiện trong đa số các ca bệnh. Hiện tại, dòng BA.2 dần thay thế vị trí này. Dòng BA.3 chỉ tồn tại ở một số ít trường hợp.
Mới đây, WHO thông tin đang phân tích thêm 2 dòng BA.4 VÀ BA.5 thuộc Omicron để đánh giá về khả năng lây nhiễm và mức độ nguy hiểm. WHO cho biết đã bắt đầu theo dõi các biến thể phụ này bởi "những đột biến mới này cần được nghiên cứu sâu hơn để hiểu về tác động của chúng đối với khả năng trốn hệ miễn dịch".
Nhân viên phòng thí nghiệm đang làm việc để giải trình tự gene của virus SARS-CoV-2 - Ảnh: CBC News
Tất cả các loại virus thay đổi theo thời gian. Tuy nhiên, chỉ có một số biến thể tác động tới khả năng lây lan hoặc lẩn trốn được khả năng miễn dịch có được nhờ tiêm phòng hoặc sau khi mắc bệnh, hay mức độ nghiêm trọng của bệnh do các biến thể phụ này gây ra.
Thí dụ, biến thể phụ BA.2 của Omicron (còn gọi là biến thể “Omicron tàng hình”) hiện gây ra gần 94% số ca mắc được giải trình tự gene. Biến thể này dễ lây lan hơn so với các biến thể phụ khác, song các bằng chứng cho đến nay cho thấy BA.2 không có khả năng làm bệnh trở nặng.
Theo WHO, chỉ có một số ca nhiễm biến thể phụ BA.4 và BA.5 được thông báo cho cơ sở dữ liệu toàn cầu GISAID của WHO. Cơ quan An ninh y tế Anh tuần trước cho biết, biến thể phụ BA.4 đã được phát hiện ở Nam Phi, Đan Mạch, Botswana, vùng Scotland và vùng England từ ngày 10/1 đến ngày 30/3.
Trong khi đó, toàn bộ các ca nhiễm biến thể phụ BA.5 được phát hiện ở Nam Phi cho tới tuần trước.
Bộ Y tế Botswana ngày 11/4 thông báo nước này đã phát hiện 4 ca nhiễm biến thể phụ BA.4 và BA.5 ở những người từ 30-50 tuổi đã tiêm phòng đầy đủ và có các biểu hiện triệu chứng thể nhẹ. Đại dịch COVID-19 đang có xu hướng giảm trên toàn cầu. Số ca nhiễm vào ngày 10/4 là hơn 500.000 người trong khi con số này vào cuối tháng 1 là hơn 3 triệu. Số ca tử vong vào ngày 10/4 là 1.480 người.
Mới đây, Bộ Y tế Nhật Bản cũng thông báo ca nhiễm biến thể mới mang tên XE đầu tiên ở nước này là một phụ nữ đến từ Mỹ và xuống sân bay Narita vào ngày 26/3.
Biến thể XE là biến thể tái tổ hợp giữa 2 biến thể phụ BA.1 và BA.2 của dòng Omicron. Thái Lan là quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á báo cáo về biến thể XE, với ca nghi nhiễm được xác định ngày 2/4. Tiếp đó là các ca được ghi nhận tại Ấn Độ ngày 6/4 và 9/4.
Theo các kết quả nghiên cứu sơ bộ do WHO tổng hợp, XE được phát hiện lần đầu ở Anh vào ngày 19/1 và hơn 600 mẫu phân tích chuỗi gene được xác nhận là biến thể XE.
Những ước tính từ những ngày đầu cho thấy XE có tốc độ tăng trưởng lây nhiễm trong cộng đồng cao hơn BA.2 khoảng 10%. Tuy nhiên, điều này cần thêm thời gian và nghiên cứu để khẳng định.
