Vụ cháy xảy ra vào lúc 18 giờ ngày 28/8/2019 tại Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (số 87-89 phố Hạ Đình, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội) đã diễn ra cách đây gần hai năm. Đây là một sự cố môi trường nghiêm trọng, không chỉ gây thiệt hại nặng nề về kinh tế, mà còn ảnh hưởng đến đời sống văn hóa, kinh doanh, môi trường, đặc biệt là sức khỏe tinh thần của người dân các khu dân cư trong phạm vi tác động của vụ cháy.
Những hệ lụy từ ngọn lửa của tháng 8 năm ấy, theo thời gian tưởng chừng đã nguôi ngoai. Người dân đã quay lại nhịp sống thường nhật. Nhưng dường như, họ vẫn chưa hoàn toàn an tâm, vẫn còn đó những băn khoăn về sức khỏe, bệnh tật, do lo ngại độc chất tồn dư trong môi trường. Vẫn còn đó những thắc mắc về việc đền bù thiệt hại chưa đi vào hiện thực, chưa đánh giá đúng giá trị thiệt hại. Vẫn còn có rất nhiều trường hợp người dân chưa đồng thuận với chủ trương của Công ty Rạng Đông trong việc chậm chi trả các khoản đền bù thiệt hại. Ví như trường hợp của công dân Trịnh Quốc Lịch, sinh năm 1962, hộ khẩu thường trú và nơi ở tại số nhà 65 ngõ 342, đường Khương Đình, phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội mà chúng tôi đề cập sau đây.
Theo đơn thư gửi báo chí và các cơ quan liên quan, ông Lịch cho biết: "Trong vụ cháy này, gia đình tôi - hộ gia đình có biển hiệu "Nhà may Anh Thơ", nằm đối diện đám cháy Công ty Rạng Đông qua ngõ 342 (khoảng 5m), đã bị thiệt hại rất lớn về tài sản. Cụ thể, các tấm tôn nóng và vật liệu cháy từ vụ cháy đã đổ vào cửa nhà, khiến toàn bộ kính cửa sổ nhôm kính tầng 2 (kích thước 2,1m x 1,6m) bị nứt; biển hiệu nhà may, chuông cửa bị cong vênh phải thay thế.
Vụ cháy đã khiến toàn bộ nhà tôi bị ám khói, muội đen bám vào số lượng lớn vải vóc và quần áo kinh doanh, bám vào rèm cửa và tư trang của gia đình. Chúng tôi phải lau rửa nhà và giặt lại khối lượng lớn vải, quần áo của khách hàng và của gia đình. Gia đình tôi phải sơ tán chống nhiễm độc gần 2 tháng, phải chịu thiệt hại về kinh doanh do phải đóng cửa hàng, giảm doanh số, trong khi đó chi phí để khắc phục, sửa chữa, chi phí phải di chuyển người, tài sản... là rất cao.
Không chỉ thiệt hại về tài sản, vụ cháy của Công ty Rạng Đông đã gây nên những bất ổn về tinh thần và tổn hại sức khỏe cho gia đình tôi. Những thiệt hại được tính không chỉ trên giá trị thực tế đã xảy ra, mà còn bao hàm cả việc sẽ xảy ra trong tương lai. Đặc biệt là việc 480 nghìn bóng đèn huỳnh quang bị cháy có sử dụng thuỷ ngân lỏng đã khiến chúng tôi vô cùng lo lắng cho sức khỏe của mình trong tương lai. Bởi thủy ngân đã được WHO liệt kê trong mười loại hóa chất hoặc nhóm hóa chất có ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đến sức khỏe cộng đồng. Tiếp xúc với thủy ngân dù chỉ một lượng nhỏ cũng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng…
Hậu quả sau vụ cháy là rất lớn, đề nghị Công ty Rạng Đông phải có trách nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại cho gia đình tôi theo đúng các quy định của pháp luật. Mức bồi thường gia đình đã cân nhắc, xác định tương đương với giá trị tiền mặt thực tế khoảng 100 triệu đồng. Nếu trong trường hợp phía Công ty Rạng Đông không xem xét, bồi thường cho gia đình tôi, chúng tôi sẽ khởi kiện vụ án ra tòa".
Ông Trịnh Quốc Lịch cho biết trước đó, Công ty Rạng Đông đã tạm bồi thường cho gia đình ông số tiền 10 triệu đồng (tiền vỡ cửa kính và cháy biển hiệu) và hứa bồi thường các thiệt hại khác sau, nhưng từ đó đến nay vẫn không thấy đại diện công ty đến làm việc. Do thường xuyên phải đi công tác xa nhà nên đến nay, ông Lịch mới tiếp tục trở lại với các vấn đề của vụ cháy. Lần này, ông mong muốn các cơ quan truyền thông vào cuộc lên tiếng về những thiệt hại thực tế của gia đình mình một cách công tâm nhất.
Ông Lịch mong muốn sau đơn thư của ông, người dân trong khu vực vụ cháy sẽ đánh giá lại tác động của sự cố môi trường ngày 28/8/2019, đánh giá lại những hậu quả có mấy ai đo đếm được này. Để từ đó, giúp người dân thôi bàng quan, hờ hững trước mạng sống của gia đình mình trước những chuyện tương tự.
Sau khi nhận đơn thư của ông Trịnh Quốc Lịch, ngày 12/3/2021, PV đã có cuộc làm việc với đại diện UBND phường Hạ Đình. Tiếp chúng tôi, ông Bùi Việt Nga - Phó Chủ tịch UBND phường Hạ Đình cho biết, nguyện vọng của người dân yêu cầu được bồi thường thiệt hại sau vụ cháy là rất chính đáng. Chính quyền hoàn toàn ủng hộ điều này và mong phía Công ty Rạng Đông sớm có giải pháp thỏa đáng, tránh tình trạng đơn thư phức tạp kéo dài.
Cùng ngày, PV tiếp tục liên hệ, đặt lịch làm việc tại Văn phòng Công ty Rạng Đông. Đại diện Phòng Hành chính công ty tiếp nhận đơn thư, hứa sẽ liên lạc lại sau khi xin ý kiến Ban Lãnh đạo công ty. Tuy nhiên, đến nay (28/4/2021) đã gần 02 tháng trôi qua, phía Công ty Rạng Đông vẫn chưa có động thái hồi đáp các thông tin phản ánh từ PV cũng như chưa thể sắp xếp lịch làm việc cho PV. Cho dù chúng tôi đã rất nhiều lần gọi điện liên hệ và cả trực tiếp đến văn phòng Công ty Rạng Đông, nhưng đều nhận được sự "đùn đẩy" trách nhiệm giữa các phòng ban, khiến PV không thể hoàn thành quá trình xác minh đơn thư.
Xin được chuyển nội dung đơn thư của ông Trịnh Quốc Lịch tới các cơ quan hữu quan. Đề nghị các ban ngành chức năng cùng đưa những vấn đề công dân đề cập trên đây ra công luận, có bàn thảo và hồi đáp lại cho công dân. Đề nghị xem xét các yếu tố trách nhiệm, nguy cơ và những hệ lụy vẫn còn đó của sự cố môi trường tại Công ty Rạng Đông từ sau vụ cháy ngày 28/8/2019. Bởi chỉ khi nào giải đáp tất cả các vấn đề trên, mới có thể minh bạch thông tin, đảm bảo các mục tiêu an sinh, an toàn xã hội và góp phần vào công cuộc phát triển đất nước giai đoạn hiện nay.
