Đặc biệt phải kể đến các trường hợp người bán hồ sơ mời thầu đi vắng, viện dẫn lý do “bận công tác đột xuất” hoặc “đang đi nghỉ phép” để không có mặt tại nơi bán hồ sơ, dẫn đến việc mua hồ sơ mời thầu trở nên bất khả thi. Điều này dẫn đến sự bức xúc trong giới nhà thầu, gây ảnh hưởng tới tính nghiêm minh của các quy định pháp luật thể hiện chi tiết và minh bạch trong Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13.
Trong một diễn biến mới nhất, ngày 14/1/2020, tòa soạn nhận được đơn thư của ông Trần Thanh Lưu - Giám đốc Công ty Cổ phần Xây dựng công trình Phú Phong (có địa chỉ tại số 65 Trương Chí Cương, phường Hòa Cường, quận Hải Châu, TP Đà Nẵng) phản ánh về tình trạng né tránh bán hồ sơ mời thầu của bên mời thầu.
Cụ thể, ông Trần Thanh Lưu cho biết: Căn cứ Thông báo mời thầu số 20200111036-01 ngày 7/1/2020 về việc đăng tải hồ sơ mời thầu về gói thầu “Đường giao thông vào khu dãn dân tập trung tại cầu Nam Thành 1 thôn Lao Mưng”, Công ty Cổ phần Xây dựng công trình Phú Phong đã cử người đến Ban Quản lý Nông thôn mới xã Phước Xuân để mua hồ sơ dự thầu. Tuy nhiên, từ ngày 10/1/2020 đến ngày 14/1/2020, công ty vẫn không mua được hồ sơ dự thầu với lý do không có nhân viên bán hồ sơ.
Trong khi đó, thời gian đóng thầu đã cận kề. Quá bức xúc với biểu hiện không minh bạch của chủ đầu tư và bên mời thầu, nghi ngờ có việc hạn chế nhà thầu tiếp cận hồ sơ mời thầu; do đó đại diện Công ty Cổ phần Xây dựng công trình Phú Phong đã gửi đơn đến tòa soạn và các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Nam đề nghị “không cho mở gói thầu này và tổ chức đấu thầu lại theo đúng Luật Đấu thầu”.
Ngay sau khi nhận được đơn thư, PV đã có cuộc trao đổi với Giám đốc Công ty Cổ phần Xây dựng công trình Phú Phong - Trần Thanh Lưu và được ông Lưu cho biết: Gói thầu thi công xây lắp công trình “Đường giao thông vào khu dãn dân tập trung tại cầu Nam Thành 1 thôn Lao Mưng” gồm các hạng mục: Nền, mặt đường, gia cố rãnh thoát nước, cống thoát nước. Đây là gói thầu áp dụng hình thức chào hàng cạnh tranh; chọn nhà thầu trong nước; phương thức 1 giai đoạn 1 túi hồ sơ; mở thầu vào ngày 10/1/2020, đóng thầu vào sáng ngày 17/1/2020. Bên mời thầu là Công ty Cổ phần Tư vấn và Xây dựng Nam Đạt (địa chỉ tại Lô 06-B2-20 TT đô thị mới Tây Bắc, phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng). Địa điểm phát hành hồ sơ mời thầu là Ban Quản lý Nông thôn mới xã Phước Xuân (địa chỉ tại xã Phước Xuân, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam).
Theo ông Trần Thanh Lưu, ngay khi mở hồ sơ dự thầu, đại diện Công ty Cổ phần Xây dựng công trình Phú Phong đã tới địa điểm phát hành hồ sơ mời thầu tại Ban Quản lý Nông thôn mới xã Phước Xuân để mua hồ sơ. Tuy nhiên, hết lần này đến lần khác, đại diện công ty không thể tiếp cận nhân viên bán hồ sơ mời thầu. Đến nay, ngày 14/1/2020, nơi bán hồ sơ mời thầu cũng ở trong tình trạng không có ai bán hồ sơ.
Điều này khiến ông Trần Thanh Lưu nghi ngờ có tình trạng né tránh bán hồ sơ mời thầu của bên mời thầu. Ông Lưu đặt câu hỏi: “Phải chăng đây là cách để sau nhiều ngày chờ đợi mua không được hồ sơ mời thầu, nhà thầu buộc phải “bỏ cuộc”, và sau đó sẽ có một nhà thầu “thân hữu” nào đó sẽ trúng thầu?”.
Để có thông tin khách quan, đa chiều, PV đã liên lạc với nhân viên phụ trách bán hồ sơ mời thầu của Gói thầu thi công xây lắp công trình “Đường giao thông vào khu dãn dân tập trung tại cầu Nam Thành 1 thôn Lao Mưng” để tìm hiểu về gói thầu và xác minh thông tin theo đơn thư. Tuy nhiên, nhân viên kế toán tên Hiền nói rằng mình “đang trên đường về xã”, hiện không có mặt tại cơ quan. Nhân viên này cho biết “sẽ trở về cơ quan vào ngày mai”, nhưng khi PV đặt lịch hẹn gặp thì cô lại bảo cuối năm bận nhiều việc.
Thật khó hiểu khi trong thời gian mời thầu, vào giờ hành chính, nhân viên phụ trách bán hồ sơ mời thầu lại không có mặt tại địa điểm bán hồ sơ. Việc vắng mặt đột xuất này khiến bất kỳ ai cũng có thể đặt dấu hỏi nghi vấn về trường hợp né tránh bán hồ sơ dự thầu. Câu hỏi đặt ra là nếu trong trường hợp vào ngày 15/1/2020, nhân viên này sẽ trở lại bán hồ sơ, thì trong vòng 1 ngày, nhà thầu có khả năng hoàn thiện hồ sơ để kịp nộp hồ sơ đúng luật định và đúng thời hạn mở thầu vào ngày 17/1/2020 hay không? Rõ ràng là rất khó và việc này tiềm ẩn quá nhiều rủi ro cho nhà thầu.
Qua sự việc trên có thể thấy một thực tế là việc đi mua hồ sơ mời thầu của nhà thầu gặp rất nhiều khó khăn do chủ đầu tư/bên mời thầu tạo ra hàng loạt rào cản, hạn chế nhà thầu tiếp cận hồ sơ mời thầu. Khi nhà thầu tìm đến các cơ quan chức năng để “đòi quyền lợi”, mua được hồ sơ mời thầu thì thời gian đóng thầu đã cận kề, không kịp làm hồ sơ dự thầu.
Để ngăn chặn tình trạng không minh bạch này, đề nghị các cơ quan hữu quan sẽ thấu hiểu hơn và thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về đấu thầu, đặc biệt là phải có trách nhiệm xử lý các vi phạm để làm cho môi trường đấu thầu minh bạch hơn.
Theo Phùng Sơn (Gia đình & Pháp luật)
