Theo số liệu của Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), trong quý I/2024, kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam đạt khoảng 9,5 tỷ USD, tăng 9,62% so với cùng kỳ năm 2023, phục hồi tốt so với mức giảm 19,6% trong quý I/2023 và mức giảm 11,3% năm 2023. Qua đó, hoàn thành khoảng 21,6% mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 44 tỷ USD mà VITAS đề ra cho năm 2024, tăng 9,2% so với 2023.
Tất cả thị trường xuất khẩu lớn của dệt may Việt Nam đều tăng trưởng khá. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ đạt 3,42 tỷ USD, tăng 8,6% so với cùng kỳ; xuất khẩu sang EU đạt 855 triệu USD, tăng 3,2%; Nhật Bản vẫn duy trì đà tăng trưởng tốt với kim ngạch 1 tỷ USD, tăng 10,1%.
Đáng chú ý, tính đến hết tháng 3/2024, nhiều DN dệt may đã có đơn hàng đến tháng 9/2024, thậm chí có DN đã nhận đơn hàng đến hết năm nay.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Tại Hội thảo định hướng sản xuất hàng may mặc do Vitas phối hợp với Công ty TNHH Lectra Việt Nam phối hợp tổ chức mới đây, Phó Tổng thư ký Hiệp hội dệt may Việt Nam (Vitas) cho rằng ngành dệt may Việt Nam sở dĩ có sự khởi sắc kể trên là do hầu hết các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu đang kiềm chế được lạm phát khiến sức mua tăng lên. Các kho hàng tồn dư của các nhãn hàng đã giảm đi, một số doanh nghiệp dệt may hiện đã thông qua Vitas để tìm những công ty nhỏ hơn thuê gia công lại đơn hàng.
“Nếu tình hình kinh tế thế giới không có biến động lớn so với hiện nay, cũng như không có thêm các cuộc xung đột địa chính trị, hoạt động sản xuất của ngành dệt may sẽ có chiều hướng phục hồi và khởi sắc tốt”, Phó Tổng thư ký Hiệp hội dệt may Việt Nam nhìn nhận.
Thực tế, nhiều doanh nghiệp đã có khởi sắc, nhận nhiều đơn hàng hơn. Tại hội thảo, ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt - May - Thêu - Đan TP. Hồ Chí Minh cho hay, đơn hàng của doanh nghiệp trong quý II/2024 phục hồi tương đối thuận lợi, ở mức từ 10-15%. Đơn hàng vẫn ở quy mô nhỏ nhưng phân khúc sản phẩm đa dạng giúp doanh nghiệp sản xuất “dễ thở” hơn.
Còn Công ty Cổ phần Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công đã nhận đơn hàng gần đủ cho quý III/2024. Dự kiến, đơn hàng cho quý cuối năm 2024 sẽ còn dồi dào hơn, bởi đây là thời gian bước vào mùa cao điểm sản xuất, đáp ứng nhu cầu thị trường mùa lễ, Tết. Doanh nghiệp này kỳ vọng, quý II/2024, công ty sẽ ghi nhận kết quả kinh doanh tăng trưởng cả về doanh thu và lợi nhuận so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, tháng 4/2024, Công ty ước tính doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng khoảng 15%. Tình hình đơn hàng đã cải thiện, doanh nghiệp đánh giá cao tín hiệu này và hy vọng xu hướng tích cực sẽ kéo dài đến hết năm. Hiện doanh nghiệp đang tăng tốc sản xuất vừa để đáp ứng đơn hàng.
Dù đơn hàng trong quý II/2024 có khởi sắc hơn, tuy nhiên theo đánh giá của nhiều doanh nghiệp, hoạt động sản xuất kinh doanh vẫn chưa thực sự thuận lợi, các nhãn hàng vẫn “e dè” trong quyết định đặt hàng, nhiều nhà nhập khẩu còn theo dõi tác động từ biến động chính trị trên thị trường thế giới và sự phục hồi của một số quốc gia tiêu thụ lớn.
Cùng quan điểm, Phó Tổng thư ký Vitas cũng đề cập đến những thách thức lớn đối với ngành dệt may hiện nay. Khi cả nước có khoảng hơn 6.000 doanh nghiệp, nhưng chiếm tới 80% là doanh nghiệp nhỏ và vừa và phần lớn năng lực sản xuất vẫn dành cho xuất khẩu đang tạo ra sự mất cân đối lớn cho thị trường nội địa 100 triệu dân.
Trong khi đó, mặc dù đơn hàng dệt may đã phục hồi nhưng đơn giá gia công còn rất thấp, dung lượng đơn hàng nhỏ nhưng yêu cầu về thời gian giao hàng bị rút ngắn. Những chi phí về nguyên phụ liệu, chi phí logistics vẫn còn quá cao do xung đột Biển Đỏ, trong bối cảnh Việt Nam dần mất đi lợi thế về nguồn nhân công giá rẻ nên rất khó kiếm được đơn hàng đơn giản với số lượng lớn.
Hơn nữa, phần lớn các thị trường xuất khẩu hiện nay đều kiểm soát chặt chuỗi cung ứng từ nguồn lao động cho đến tác động môi trường. Những đòi hỏi khắt khe từ nguồn gốc nguyên phụ liệu, đáp ứng chứng chỉ xanh đối với nhà máy, sản phẩm có sử dụng dụng sợi tái chế để đảm bảo chuẩn về kinh tế tuần hoàn.
Đặc biệt trong xu thế hội nhập và phát triển bền vững toàn cầu, Việt Nam đã và đang tham gia nhiều FTA thế hệ mới cùng cam kết mạnh mẽ về NetZero tại COP26, dệt may đứng trước áp lực giảm khí thải nguy hại trong quá trình sản xuất; cải thiện về nguồn lao động và môi trường, nguyên phụ liệu, tiết kiệm năng lượng và xanh hóa chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng.
Mặc dù đứng trước nhiều thách thức, song dệt may vẫn có những lợi thế riêng. Với Chiến lược phát triển ngành dệt may và da giày Việt Nam từ nay đến năm năm 2030 và định hướng tầm nhìn đến năm 2035 đã được Chính phủ phê duyệt từ năm 2022, dệt may Việt Nam đang từng bước chuyển dần từ phát triển nhanh sang phát triển bền vững, hướng đến phát triển hiệu quả theo mô hình kinh tế tuần hoàn và hoàn thiện chuỗi giá trị.
Theo Phó Tổng thư ký Vitas, trong thời gian tới, các doanh nghiệp dệt may cần phải tạo lập thương hiệu Việt Nam đứng ở vị trí cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu. Trong đó, chú trọng và đề cao việc xây dựng thương hiệu sản phẩm của chính mình, thay thế cho sản phẩm xuất khẩu vẫn phải mang tên của các thương hiệu lớn khác trên thế giới.
