Tín chỉ carbon (carbon credit) là chứng nhận phát thải khí carbon dioxide (CO2) hoặc khí nhà kính khác được quy đổi tương đương sang CO2 (CO2tđ). Một tấn CO2tđ được xem là 1 tín chỉ carbon. CO2tđ là đơn vị mua bán trên thị trường carbon hay thị trường tín chỉ carbon.
Còn tín chỉ carbon lúa là loại thu được từ canh tác lúa chất lượng cao kết hợp giảm phát thải. Để bán được tín chỉ carbon lúa, người trồng không đốt rơm, tăng lượng phân bón sinh học, mục tiêu giảm lượng phát thải khí metan và tạo ra carbon thấp từ trồng lúa. Đặc biệt, nông dân phải thực hiện đúng quy trình về báo cáo đánh giá tín chỉ carbon.
Tại Tại toạ đàm “Tín chỉ carbon và nguồn nhân lực cho thị trường tín chỉ carbon” tổ chức sáng 16/8, TS Trần Minh Hải - Phó Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long cho biết: Hiện Việt Nam là quốc gia đầu tiên triển khai tín chỉ carbon cho lúa. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng đang hợp tác với Quỹ Tài chính carbon chuyển đổi (TCAF) để định giá tín chỉ carbon lúa với mức giá 20 USD/tín chỉ. Nếu nông dân tuân thủ đầy đủ các quy trình, họ có thể giảm được 30% lượng phát thải, tương đương với việc giảm 2 tín chỉ carbon, mang lại lợi ích kinh tế là 960.000 đồng.
Theo Ecosystem Marketplace - một tổ chức phi lợi nhuận chuyên cung cấp thông tin về thị trường, giá carbon năm 2022 trên thị trường thế giới dao động 5,94-11,58 USD một tấn. Mức giá 20 USD một tấn cho tín chỉ carbon lúa tại Việt Nam được coi là khá cao. Dù vậy, các chuyên gia dự đoán giá tín chỉ carbon lúa sẽ còn đi lên nhờ sự tham gia của nhiều quốc gia.
Về tình hình thị trường tín chỉ carbon, GS.TS Võ Xuân Vinh, Viện trưởng Viện nghiên cứu kinh doanh cho biết: Hiện có khoảng 36 quốc gia tham gia vào thị trường tín chỉ carbon, mang lại lợi ích về mặt tài chính, giúp giảm chi phí sản xuất nhờ các quy trình bền vững.
Năm 2023, Việt Nam đã bán 10,3 triệu tấn CO2 cho World Bank giá 5 USD mỗi tấn, thu về gần 1.250 tỷ đồng. Với dự án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giá trị tín chỉ carbon có thể đạt tới 100 triệu USD mỗi năm nếu được bán với giá 10 USD mỗi tín chỉ.
Ông Vinh hy vọng Việt Nam sẽ tích cực tham gia vào thị trường toàn cầu, đặt mục tiêu trong năm nay và năm sau bán thêm 5 triệu tín chỉ, nâng tổng số lượng carbon bán ra lên 25 triệu tín chỉ. Theo đó, dịch vụ hấp thu và lưu giữ carbon rừng sẽ là một trong những lợi thế của Việt Nam trong giai đoạn tới.