Hạ tầng vượt sông và chiến lược tái cấu trúc không gian Thủ đô: Phát triển mới từ những cây cầu

17/12/2025 11:00

Trong chiến lược phát triển Thủ đô giai đoạn mới, Hà Nội đang tập trung nguồn lực lớn để triển khai đồng loạt bảy dự án cầu vượt sông Hồng và sông Đuống, được kỳ vọng tạo ra bước ngoặt về kết nối không gian và góp phần hoàn thiện hệ thống hạ tầng khung của đô thị.

Không chỉ mang ý nghĩa giải tỏa áp lực giao thông trước mắt, loạt dự án này còn được xem là những "đòn bẩy" quan trọng để tái cấu trúc không gian phát triển, mở rộng địa bàn đô thị và tăng cường liên kết vùng theo đúng định hướng quy hoạch dài hạn.

Việc đầu tư xây dựng đồng thời nhiều cây cầu mới cho thấy cách tiếp cận khác của Hà Nội trong giai đoạn phát triển hiện nay: thay vì xử lý từng điểm nghẽn riêng lẻ, thành phố đang hướng tới giải quyết bài toán giao thông và không gian đô thị ở tầm cấu trúc. Trong bối cảnh quỹ đất khu vực nội đô ngày càng hạn hẹp, việc mở rộng không gian phát triển sang hai bên bờ sông Hồng và các khu vực ven đô chỉ có thể thực hiện hiệu quả khi các trục kết nối lớn được hình thành, đủ năng lực dẫn dắt dòng di chuyển, phân bố lại dân cư và các hoạt động kinh tế – xã hội.

Hạ tầng vượt sông và chiến lược tái cấu trúc không gian Thủ đô: Phát triển mới từ những cây cầu- Ảnh 1.

Hà Nội đang tăng tốc xây dựng những cây cầu thế kỷ bắc qua sông Hồng.

Định hướng này đã được khẳng định rõ trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII (nhiệm kỳ 2025–2030), với trọng tâm là hoàn thiện mô hình đô thị đa cực, đa trung tâm, chuyển từ tư duy "quy hoạch để xây dựng" sang "hạ tầng dẫn dắt quy hoạch". Điều đó đồng nghĩa với việc hệ thống giao thông, đặc biệt là các trục kết nối vượt sông, không chỉ phục vụ nhu cầu đi lại, mà còn đóng vai trò định hình các không gian phát triển mới, tạo điều kiện hình thành các trung tâm đô thị, dịch vụ, công nghiệp và logistics theo hướng cân bằng hơn.

Trong tổng thể bảy dự án cầu được triển khai, mỗi công trình đều được định vị với chức năng và vai trò riêng những cùng mở ra những hướng phát triển mới cho Thủ đô.

Hạ tầng vượt sông và chiến lược tái cấu trúc không gian Thủ đô: Phát triển mới từ những cây cầu- Ảnh 2.

Hình ảnh cầu Tứ Liên đã được khởi công

Cầu Tứ Liên, công trình tiên phong dự kiến khởi công năm 2025, kết nối quận Tây Hồ với Đông Anh, được xem là cửa ngõ chiến lược phía Bắc sông Hồng. Với tổng mức đầu tư khoảng 20.000 tỷ đồng, chiều dài hơn 11,5 km, mặt cắt rộng tới 44 m và quy mô 6 làn xe, cây cầu này không chỉ góp phần giảm tải cho các tuyến hiện hữu mà còn mở ra trục kết nối trực tiếp tới khu đô thị Vinhomes Cổ Loa, tạo tiền đề hình thành một cực phát triển đô thị hiện đại phía Bắc Thủ đô.

Hạ tầng vượt sông và chiến lược tái cấu trúc không gian Thủ đô: Phát triển mới từ những cây cầu- Ảnh 3.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu thực hiện nghi thức khởi công dự án đầu tư xây dựng cầu Tứ Liên và đường hai đầu cầu - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ở phía Nam và Đông Nam, cầu Ngọc Hồi với tổng mức đầu tư 11.800 tỷ đồng, chiều dài 7,5 km, giữ vai trò quan trọng trên tuyến vành đai 3,5, kết nối Thanh Trì với Văn Giang (Hưng Yên). Khi hoàn thành, cây cầu này sẽ chia sẻ áp lực cho cầu Thanh Trì vốn đang quá tải, đồng thời tạo động lực mới cho phát triển đô thị, công nghiệp và dịch vụ ở khu vực phía Nam – Đông Nam Hà Nội. Cùng với đó, cầu Vân Phúc, dài 7,7 km, quy mô 4 làn xe cơ giới, tổng vốn hơn 3.400 tỷ đồng, mở rộng hướng phát triển về phía Tây Bắc, góp phần kích hoạt các tiềm năng về dịch vụ, nghỉ dưỡng và bất động sản vùng ven.

Hạ tầng vượt sông và chiến lược tái cấu trúc không gian Thủ đô: Phát triển mới từ những cây cầu- Ảnh 4.

Những cung đường mới mở tạo nên diện mạo giao thông mới cho Hà Nội.

Cầu Trần Hưng Đạo là một trong những dự án trọng điểm, có vai trò đặc biệt trong việc kết nối khu vực trung tâm với phía Đông Hà Nội. Với tổng mức đầu tư gần 16.000 tỷ đồng, chiều dài khoảng 5,6 km, thiết kế 6 làn xe cơ giới cùng 4 làn dành cho xe đạp và người đi bộ, cây cầu này không chỉ giảm tải cho các cầu hiện hữu như Long Biên, Chương Dương, Vĩnh Tuy, mà còn góp phần hoàn chỉnh mạng lưới giao thông đô thị hiện đại. Việc tích hợp không gian cho giao thông xanh và đi bộ cũng cho thấy định hướng phát triển bền vững, nâng cao chất lượng không gian đô thị trong dài hạn, với tốc độ khai thác thiết kế lên tới 80 km/h.

Ở phía Bắc, cầu Thượng Cát có tổng mức đầu tư hơn 7.300 tỷ đồng, chiều dài 4,5 km, mặt cắt rộng 33 m, kết nối Thượng Cát với Thiên Lộc. Công trình này được kỳ vọng sẽ giảm tải cho cầu Thăng Long, đồng thời mở ra không gian phát triển mới cho khu vực phía Bắc sông Hồng. Trong khi đó, cầu Hồng Hà, với vốn đầu tư gần 10.000 tỷ đồng, chiều dài gần 6 km, thuộc tuyến vành đai 4, được đánh giá là động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển bất động sản công nghiệp, logistics và các khu chức năng mới ở phía Bắc Thủ đô.

Hạ tầng vượt sông và chiến lược tái cấu trúc không gian Thủ đô: Phát triển mới từ những cây cầu- Ảnh 5.

Khi hoàn thành và đi vào khai thác đồng bộ, hệ thống các cây cầu mới sẽ không chỉ góp phần giải quyết căn cơ bài toán ùn tắc giao thông, mà còn mở ra không gian phát triển cân bằng hơn giữa hai bờ sông Hồng.

Cuối cùng, cầu Mễ Sở, tổng mức đầu tư gần 4.900 tỷ đồng, chiều dài khoảng 13 km, giữ vai trò chiến lược trong kết nối Văn Giang, Hưng Yên (cũ) với Thường Tín (cũ). Đây không chỉ là trục giao thông liên vùng quan trọng, mà còn được kỳ vọng tạo cú hích cho phát triển các khu công nghiệp, đô thị vệ tinh và chuỗi giá trị sản xuất – logistics ở khu vực phía Nam Hà Nội.

Khi hoàn thành và đi vào khai thác đồng bộ, hệ thống các cây cầu mới sẽ không chỉ góp phần giải quyết căn cơ bài toán ùn tắc giao thông, mà còn mở ra không gian phát triển cân bằng hơn giữa hai bờ sông Hồng. Quan trọng hơn, các cây cầu này sẽ đóng vai trò như những trục xương sống, dẫn dắt quá trình hình thành các cực tăng trưởng mới, tạo nền tảng hạ tầng quan trọng để Hà Nội hiện thực hóa mục tiêu phát triển đô thị đa cực, bền vững và có sức cạnh tranh cao trong giai đoạn tiếp theo.

Nhật Hà