GS. TS Hoàng Xuân Thảo là một trong những người đi tiên phong và là một chuyên gia xuất sắc về công nghệ thông tin có nhiều đóng góp vào sự nghiệp đào tạo phát triển các hệ thống phần mềm phục vụ công tác giáo dục và đào tạo nước nhà. Ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân nghèo, đông con, tại làng Tiên Bồng – Yên Thành – Nghệ An, một vùng quê đầy nắng và gió.
Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành sư phạm loại giỏi, ông được điều về dạy tại Trường cấp 2 Quỳnh Thiện - Hoàng Mai. Tại đây, ông vinh dự được kết nạp vào Đảng cộng sản Việt Nam, được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Tiếp tục, công tác tại huyện Yên Thành một thời gian, ông được cử đi học ngành máy tính điện tử tại Trường Đại học T.U Dresden - một trong 2 trường đại học danh tiếng của Đức. Thời gian học tại đây, ông đã miệt mài nghiên cứu và học tập và tốt nghiệp với tấm bằng đỏ, ông được phân công về giảng dạy tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, dạy ngành Máy tính - Tin học. Đây là ngành học mới mẻ, máy móc chưa có nhiều. Sau một thời gian, ông được phân công làm chủ nhiệm bộ môn máy tính điện tử và là người đầu tiên được phân công điều hành hệ thống máy tính điện tử mạng LAN của Bộ Giáo dục Cộng hoà Pháp tặng Bộ Giáo dục - Đào tạo nước ta. Ít năm sau, GS. TS Hoàng Xuân Thảo tiếp tục được cử sang Đức học tập và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ ngành Công nghệ thông tin. Về nước, GS. TS. Hoàng Xuân Thảo vừa giảng dạy, vừa miệt mài nghiên cứu khoa học và trở thành một chuyên gia thiết kế phần mềm giáo dục bao gồm: Công tác quản lý giáo dục, thi trắc nghiệm trên máy, đào tạo trực tuyến v.v. Những công trình của ông được các nhà khoa học trong và ngoài nước đánh giá cao và đang được ứng dụng ở một số trường đại học.
GS. TS Hoàng Xuân Thảo còn là một trong những người góp công cùng GS Trần Phương nguyên là Phó thủ tướng chính phủ xây dựng và phát triển Trường Đại học Kinh doanh - Công nghệ Hà Nội. Xây dựng phát triển Trường Đại học Công nghệ và Quản lý Hữu nghị, hệ thống trường THPT Mai Hắc Đế, trường Cao đẳng Hữu Nghị. Dù trên cương vị nào, GS. TS Hoàng Xuân Thảo cũng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình để góp công lớn vào sự phát triển của nhà trường của ngành giáo dục. GS. TS Hoàng Xuân Thảo còn là giám đốc 2 khách sạn Hoa Biển ở Diễn Thành (Diễn Châu), giải quyết việc làm cho nhiều lao động tại đây và góp phần vào sự phát triển du lịch biển tại quê hương Nghệ An.
Có được thành công như ngày hôm nay, GS. TS Hoàng Xuân Thảo luôn luôn biết ơn tổ tiên, dòng tộc. Do đó, dù có đi đâu, ở đâu thì ông cũng luôn hướng về quê hương. Ông luôn giúp đỡ gia đình nghèo, hỗ trợ nhiều trường học, cơ sở y tế gặp khó khăn, xây dựng quỹ truyền thống hiếu học... GS. TS Hoàng Xuân Thảo luôn gìn giữ và phát huy truyền thống hiếu học, truyền thống văn hóa đạo đức của gia đình để con cháu dòng họ Hoàng Xuân dù có công tác trên lĩnh vực nào và sinh sống ở đâu cũng luôn nhớ về quê hương luôn nhớ nguồn gốc dòng tộc mình.
GS. TS Hoàng Xuân Thảo còn góp công lớn cùng chính quyền địa phương và người dân xã Phú Thành để trùng tu, xây dựng lại đình thờ thành hoàng làng Hoàng Xuân Thì, tiến sĩ Triều Lê năm 1680, có bia tiến sĩ tại Văn miếu quốc tử giám, tri phủ Đông Thành, tham chính Triều Lê; do trải qua năm tháng chiến tranh đình đã bị hỏng và xuống cấp. Ông đã vận động, quyên góp để xây dựng đình làng cho khang trang, sạch đẹp. Hiện tại các công trình của đình đang dần đi vào hoàn thiện. Sau khi phục dựng xong, đình làng Tiên Bồng sẽ là nơi lưu giữ lại những giá trị văn hóa và là nơi phát huy truyền thống hiếu học của con em Nghệ An nói riêng và cả nước nói chung.
“Tâm niệm của GS. TS Hoàng Xuân Thảo là “sống để lại gì cho đời”, nên ông luôn quan tâm hỗ trợ, động viên những hoàn cảnh khó khăn, những mảnh đời bất hạnh, để họ vươn lên vượt qua khó khăn cùng nhau chung tay xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp hơn…”. Chia tay GS. TS Hoàng Xuân Thảo, thầm chúc cho ông có thật nhiều sức khỏe để tiếp tục có những đóng góp cho đời.
Xuân Quý
