Hoạt cảnh tái hiện Thánh Mẫu Thượng Ngàn (Chúa Then) ban phát lộc rừng cho Nhân dân.
Dưới sự tổ chức của UBND huyện Lạng Giang, lễ hội mở cửa rừng xã Hương Sơn năm 2024 đã chính thức khai mạc tại đền Cổ Ngựa và đền Chúa Then, thôn Việt Hương, xã Hương Sơn. Lễ hội này diễn ra nhằm thúc đẩy văn hóa tín ngưỡng truyền thống của các dân tộc Tày, Nùng và gắn liền với tục thờ Mẹ rừng, hay còn được gọi là Mẹ xứ sở. Đây cũng là một trong những hoạt động tiêu biểu trong Tuần Văn hóa - Du lịch Bắc Giang năm 2024, với chủ đề "Linh thiêng Tây Yên Tử", diễn ra từ ngày 20/02 - 25/02 (tức từ ngày 11 đến 16 tháng Giêng, năm Giáp Thìn).
Màn trống khai hội.
Lễ khai mạc đã diễn ra với sự tham dự của các đại biểu tỉnh Bắc Giang, bao gồm bà Lâm Thị Hương Thành - Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh, ông Lê Ô Pích - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, ông Trần Công Thắng - Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh và các đại diện lãnh đạo sở, ban, ngành, đơn vị của tỉnh. Ngoài ra, còn có sự hiện diện của các đồng chí lãnh đạo Huyện ủy, HĐND và UBND huyện Lạng Giang, cùng đông đảo du khách thập phương.
Ông Nguyễn Văn Bằng, Chủ tịch UBND huyện Lạng Giang phát biểu khai mạc lễ hội.
Theo Chủ tịch UBND huyện Lạng Giang, ông Nguyễn Văn Bằng, lễ hội mở cửa rừng được tổ chức tại đền Cổ Ngựa và đền Chúa Then, thôn Việt Hương, xã Hương Sơn. Hai đền này có ý nghĩa quan trọng trong tín ngưỡng dân gian. Đền Chúa Then thờ một vị nữ thần là Bà Then Tiên Vương Thị Chân Nhân, là nơi thờ cúng cho các vị thần trên rừng núi. Đối với dân tộc Nùng, việc thờ cúng chúa Then cũng tương đương với việc thờ cúng các vị chúa Sơn Lâm, Sơn Trang và được gọi chung là Then tổ. Đền Chúa Then cũng là nơi phối thờ chúa Then cùng với các chúa Sơn Trang trong hệ thống thờ các nữ thần rừng núi thuộc hệ thống tín ngưỡng hầu đồng, góp phần làm tăng thêm sự giao thoa của văn hoá tín ngưỡng. Tại vùng cửa rừng Hương Sơn, Chúa Then là hiện thân của Chúa Sơn lâm cửa rừng.
Các đại biểu thực hiện nghi lễ mở cửa rừng.
Lễ hội mở cửa rừng tại xã Hương Sơn không chỉ mang ý nghĩa văn hóa tập quán của người dân địa phương mà còn là dịp để giao lưu, hội ngộ và chia sẻ niềm vui. Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, người dân tham gia vào các hoạt động truyền thống như chương trình văn nghệ với màn trống hội và các tiết mục hát Then; màn rước từ đền Cổ Ngựa về đền Chúa Then và thực hiện nghi lễ mở cửa rừng tại đền Chúa Then. Tổ chức các trò chơi dân gian như: Bịt mắt bắt dê, bịt mắt đập niêu, các giải kéo co, đẩy gậy của 21 xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Các buổi biểu diễn nghệ thuật và âm nhạc đặc sắc cũng được tổ chức để mang đến cho khách tham quan những trải nghiệm tuyệt vời.
Đồng bào dân tộc biểu diễn múa hát.
Ngoài ra, lễ hội cũng có sự tham gia của các nhóm nghệ thuật, đoàn ca múa nhạc từ các địa phương lân cận, tạo ra một không khí sôi động và phấn khích. Du khách cũng có cơ hội tham quan và khám phá vẻ đẹp của đền Chúa Then và đền Cổ Ngựa, cùng với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp xung quanh.
Lễ rước kiệu từ đền Cổ Ngựa đến đền Chúa Then.
Lễ hội mở cửa rừng tại xã Hương Sơn không chỉ là một dịp để vui chơi và giải trí mà còn là cơ hội để tìm hiểu về văn hóa và tâm linh đậm đà của người dân địa phương. Đây là một trong những lễ hội đặc biệt và thu hút du khách đến với vùng đất Bắc Giang, mang lại nhiều trải nghiệm đáng nhớ và ý nghĩa.
