Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 140 quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng, trong đó có quy định cụ thể về thẩm quyền cấp phép xây dựng.
Việc điều chỉnh này diễn ra sau khi Quốc hội chốt cả nước còn 34 tỉnh, thành phố. Chính quyền cấp xã mới trên cả nước sẽ chính thức hoạt động từ ngày 1/7.
Theo đó từ thời gian này, UBND cấp xã sẽ là cơ quan cấp giấy phép và chấp thuận địa điểm xây dựng với một số loại công trình theo quy định. Cơ quan này cũng chịu trách nhiệm tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ và xác minh quy hoạch theo luật định.
Chẳng hạn, với nhà ở xã hội, chính quyền xã sẽ tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ đăng ký mua, thuê hoặc thuê mua; xác nhận điều kiện về thu nhập, nhà ở. Ngoài ra, cấp xã còn phối hợp xác nhận thông tin ghi trong sổ đỏ, công khai thông tin dự án và giám sát, tổ chức cưỡng chế thu hồi nhà (nếu có).
Người dân làm thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa. Ảnh minh họa: Báo Công thương
Về nguồn vốn, HĐND cấp xã có quyền quyết định việc cho vay ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội đối với các nguồn vốn ủy thác từ Quỹ phát triển nhà ở địa phương (nếu có), ngân sách địa phương hỗ trợ hàng năm, vốn huy động từ phát hành trái phiếu, công trái nhà ở cũng như các nguồn hợp pháp khác.
Chủ tịch UBND xã có thể thành lập ban cưỡng chế thu hồi nhà ở xã hội trường hợp được UBND cấp tỉnh ủy quyền. Trong đó, trách nhiệm tham gia giám sát việc cưỡng chế thu hồi nhà ở xã hội do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã thực hiện.
UBND cấp xã có thẩm quyền tổ chức thực hiện việc cưỡng chế, giải quyết khiếu nại liên quan đến việc cưỡng chế theo quy định của pháp luật; phê duyệt phương án cưỡng chế và dự toán kinh phí cho hoạt động cưỡng chế. Nghị định cũng giao nhiệm vụ thực hiện quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cho UBND cấp xã.
Trước đây, cấp xã được cấp giấy phép xây dựng cho một số công trình nhỏ, quản lý nhà ở trên địa bàn... Việc phân quyền nhiều hơn cho cấp này giúp rút ngắn quy trình, giảm tải cho cấp trên và tăng tính chủ động trong quản lý tại địa phương.
Người dân không còn phải đi xa để xin cấp phép hay xác nhận hồ sơ, từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí. Đồng thời, quy định mới cũng thúc đẩy chính quyền cấp xã nâng cao năng lực, cải thiện quy trình xử lý hồ sơ, góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính.
