Bộ trưởng Bộ GTVT đã ký Tờ trình số 8806 /TTr-BGTVT kiến nghị Chính phủ xem xét ban hành Nghị định về thu phí sử dụng đường bộ cao tốc.
Dự kiến sẽ có 8 tuyến cao tốc áp dụng, gồm cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên, TP.HCM - Trung Lương, Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - QL.45, QL.45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Hòa Liên, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây, Mỹ Thuận - Cần Thơ, Cầu Mỹ Thuận 2.
Dự thảo Nghị định này đã được Bộ GTVT tổ chức lấy ý kiến tham gia của các cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự tác động và tiếp thu, giải trình ý kiến của các thành viên Hội đồng thẩm định.
Phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị định là việc thu phí sử dụng đường bộ cao tốc đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường bộ cao tốc thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và trực tiếp quản lý, khai thác.
Dự thảo Nghị định sẽ gồm 4 chương, 13 điều và 1 phụ lục nhằm quy định điều kiện, thời điểm thực hiện việc thu phí sử dụng đường bộ cao tốc; chế độ thu, nộp, miễn, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ cao tốc; mức thu phí sử dụng đường bộ cao tốc thuộc phạm vi Bộ GTVT quản lý.
Trên cơ sở lợi ích tính toán và cân đối với mức giá đang thực hiện đối với các dự án BOT quốc lộ cũng như các dự án BOT cao tốc; các chính sách tổ chức, điều tiết giao thông đảm bảo tốc độ dòng giao thông trên cao tốc, dự thảo Nghị định quy định mức phí đối với đường cao tốc đáp ứng đầy đủ các quy định về điều kiện triển khai thu phí áp dụng Mức 1 (đường cao tốc có 4 làn xe trở lên, có làn dừng khẩn cấp liên tục); áp dụng Mức 2 đối với dự án đường cao tốc đã được quyết định chủ trương đầu tư trước ngày Luật Đường bộ có hiệu lực thi hành, khi đưa vào khai thác mà chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quy định tại khoản 1 Điều 45, khoản 2 Điều 47 của Luật Đường bộ (đường cao tốc có 4 làn xe, có làn dừng khẩn cấp không liên tục).
Theo đó, mức 1 với cao tốc 4 làn xe có dải phân cách thấp nhất 1.300 đồng/km với xe dưới 12 chỗ và cao nhất 5.200 đồng/km với xe container 40 feet và xe tải trọng 18 tấn trở lên. Đối với Mức 2, mức phí thấp nhấp (áp dụng đối với loại xe nhóm 1) là 900 đồng/km; mức phí cao nhất (áp dụng đối với loại xe nhóm 5 là 3.600 đồng/km).
Với mức phí đề xuất này, dự kiến sau khi triển khai thu phí đối với các tuyến cao tốc đang khai thác sẽ thu được 3.210 tỷ đồng/năm. Ngoài việc trích cho trang trải chi phí hoạt động thu phí, phần còn lại sẽ được nộp về ngân sách.
Theo Bộ GTVT, hiện hạng mục hạ tầng trạm và hệ thống thiết bị thu phí (hạ tầng trạm, thiết bị, công nghệ thu phí điện tử không dừng) trên các đoạn tuyến cao tốc do ngân sách đầu tư chưa được xây dựng hạ tầng trạm thu phí, lắp đặt hệ thống thu phí điện tử không dừng hoặc chưa được bố trí trong cơ cấu vốn (đối với các đoạn cao tốc Bắc - Nam).
Do vậy, để triển khai thu phí sử dụng đường bộ cao tốc, ngân sách Nhà nước phải bố trí nguồn vốn ngân sách để đầu tư xây dựng hạ tầng trạm, lắp đặt thiết bị, công nghệ thu phí điện tử không dừng.