Ngành viễn thông chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ IFRS 15
Theo TS Đoàn Thị Ngọc Trai, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng, chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế số 15 (IFRS 15) - Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 ở các nước áp dụng IFRS.
IFRS 15 là một chuẩn mực mới thay thế các yêu cầu ghi nhận doanh thu theo các chuẩn mực trước đây. Với việc đưa ra một khuôn khổ thống nhất để ghi nhận, đo lường doanh thu và các chi phí liên quan đến hợp đồng áp dụng cho tất cả các ngành khác nhau, IFRS 15 được dự kiến là sẽ có tác động đáng kể đến báo cáo tài chính của các công ty.
Dự kiến, viễn thông có khả năng là ngành chịu ảnh hưởng nhiều nhất khi áp dụng IFRS xuất phát từ vấn đề bán kèm các thiết bị phần cứng và dịch vụ trong một hợp đồng, vấn đề xác định giá dịch vụ khi có các khoản thanh toán biến đổi, vấn đề chi phí kích hoạt, cài đặt và các chi phí liên quan đến hợp đồng.
Ảnh minh họa
Việt Nam vẫn đang trong quá trình chuẩn bị nhưng chưa chính thức áp dụng IFRS nói chung và IFRS 15 nói riêng. Bởi vậy, TS Đoàn Thị Ngọc Trai cho rằng, việc nghiên cứu, xem xét tác động của việc áp dụng IFRS 15 là cần hết sức cần thiết, giúp các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp viễn thông nói riêng có sự chuẩn bị tốt hơn.
Chuyên gia Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng nhấn mạnh: Có 4 tác động dự kiến của IFRS 15 lên ngành viễn thông Việt Nam. Đó là tác động trực tiếp về mặt kế toán, về mặt thông tin, tác động đến thị trường vốn và tác động đến cả cách thức hoạt động của doanh nghiệp.
Theo đó, IFRS 15 đưa ra mô hình kế toán 5 bước để ghi nhận và đo lường doanh thu từ các hợp đồng với khách hàng. Khi áp dụng IFRS 15, bên cạnh bản chất thương mại của hợp đồng, công ty viễn thông phải rà soát các tiêu chí để xác định một hợp đồng có thuộc phạm vi áp dụng của IFRS15 hay không.
Khi áp dụng, IFRS 15 yêu cầu công bố thông tin nhiều hơn so với các chuẩn mực hiện hành.
Các công ty viễn thông trên thế giới đã áp dụng IFRS 15 cho biết sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự hiểu biết của người sử dụng báo cáo tài chính về các giao dịch của công ty, và có thể cho rằng công ty xử lý không nhất quán đối với các giao dịch tương tự.
Đáng chú ý, sau khi áp dụng IFRS 15, trên thị trường chứng khoán, giá cổ phiếu của công ty viễn thông có thể thay đổi do thông tin về doanh thu trên báo cáo tài chính có thay đổi và giảm đi tính so sánh như với trước đây, khiến các nhà đầu tư phải xem xét lại kỳ vọng của họ.
Các tác động thực tế IFRS 15 sẽ không chỉ có tác động kế toán trực tiếp mà còn có tác động thực tế đến cách thức hoạt động của doanh nghiệp, sự thay đổi của dòng tiền và chi phí để áp dụng chuẩn mực mới.
Những vấn đề cấp bách khi chuẩn bị áp dụng bắt buộc
Khuyến nghị đối với doanh nghiệp viễn thông, TS Đoàn Thị Ngọc Trai cho rằng, những tác động trên đặt ra những vấn đề cấp bách cho việc chuẩn bị áp dụng bắt buộc các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế, trong đó có IFRS 15 của các công ty viễn thông lớn ở Việt Nam.
Cụ thể, các công ty viễn thông cần xem xét các vấn đề như: Liệu có thể áp dụng cách tiếp cận theo danh mục cho các nhóm hợp đồng có số lượng lớn? Tác động của chuẩn mực mới đến việc phân bổ doanh thu cho hàng hóa và dịch vụ trong một hợp đồng? Kế toán đối với các trường hợp sửa đổi hợp đồng như thế nào? Các chi phí liên quan đến việc có được hợp đồng cũng như hoàn thành hợp đồng có đáp ứng được các tiêu chuẩn để vốn hóa hay không? Và liệu doanh thu có phải điều chỉnh do ảnh hưởng giá trị thời gian của tiền tệ khi khách hàng trả trước cho một thời gian dài hoặc trả dần?
Chuẩn mực Báo cáo Tài chính quốc tế (IFRS) số 15 và những thách thức, tác động đối với ngành viễn thông
Để đáp ứng yêu cầu của IFRS 15, trước tiên, các công ty viễn thông phải bảo đảm phòng kinh doanh, phòng phát triển sản phẩm và nhân viên tư vấn pháp lý của công ty hiểu được tác động của nó đối với tất cả các điều khoản có trong hợp đồng với khách hàng mà công ty đưa ra.
Cùng với đó là bảo đảm hệ thống cơ sở dữ liệu về quản lý hợp đồng có thể thu thập, lưu lại tất cả thông tin cần thiết để thực hiện IFRS 15 và thông tin đó được liên kết với hệ thống kế toán của công ty, nhằm tạo thuận lợi cho việc ghi nhận, đo lường và công bố thông tin về doanh thu, cũng như đáp ứng yêu cầu của kiểm soát nội bộ.
Ngoài ra, ban lãnh đạo công ty cũng nên xem xét và điều chỉnh các chỉ số hoạt động chính (KPI) liên quan đến phòng kinh doanh, trong đó chú trọng gắn trách nhiệm thu tiền đi kèm với chỉ tiêu về doanh số, do IFRS 15 đưa vào yếu tố khả năng thu được tiền như là một tiêu chí để ghi nhận doanh thu.
Các công ty viễn thông cần phân tích kỹ hệ thống thông tin kế toán hiện tại, xác định các vấn đề cần thay đổi và tiến hành nâng cấp hệ thống.
Các cơ quan quản lý cũng cần hỗ trợ các công ty viễn thông niêm yết bằng cách tổ chức các hội thảo nhằm xem xét các vấn đề có thể gặp phải trong thực tế, ban hành các tài liệu tư vấn, hướng dẫn, cũng như cung cấp các khóa đào tạo có hệ thống cho các công ty.
