Tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên đã trình bày những điểm nổi bật trong cam kết với Việt Nam của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len (Vương quốc Anh) khi gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Vương quốc Anh cam kết xóa bỏ 94,4% số dòng thuế cho Việt Nam ngay khi Hiệp định có hiệu lực (các nước thành viên CPTPP khác là 93,9%).
Về cơ bản, nhiều mặt hàng nông sản có tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam như gạo, thủy sản, tinh bột sắn... đều được hưởng mức cam kết của Vương quốc Anh tốt hơn so với cam kết trong Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA).
Đơn cử như mặt hàng gạo, trong khuôn khổ CPTPP, Anh cam kết dành riêng cho Việt Nam lượng hạn ngạch thuế quan tăng dần từ 3.300 tấn/năm trong năm đầu tiên, lên 17.500 tấn/năm kể từ năm thứ 8 (tức là năm 2030) trở đi, với mức thuế suất trong hạn ngạch là 0%, cao gần gấp đôi lượng hạn ngạch gạo mà Anh cam kết chung cho các nước CPTPP khác.
Hay mặt hàng cá ngừ cũng được Anh cam kết xóa bỏ hoàn toàn hạn ngạch và thuế nhập khẩu ngay khi Hiệp định có hiệu lực hoặc sau 7 năm với một số ít dòng thuế, mức cải thiện lớn so với hạn ngạch thuế quan chỉ ở mức trên 1.500 tấn/năm trong Hiệp định FTA song phương trước đây.
Hơn thế nữa, Anh chính thức công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường. Điều này thuận lợi cho Việt Nam trong các cuộc điều tra phòng vệ thương mại, nhất là điều tra chống bán phá giá. Với kết quả này, hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam sẽ không bị phân biệt đối xử, được áp dụng mức thuế chống bán phá giá hợp lý hơn.
Nhiều chuyên gia khẳng định việc Quốc hội phê chuẩn Văn kiện gia nhập Hiệp định CPPTP của Anh tại Kỳ họp thứ 7 sẽ góp phần nâng cao hình ảnh, vị thế của Việt Nam trong hợp tác với Anh và hàng hóa Việt Nam có cơ hội tiếp cận thị trường tiềm năng này. Đồng thời góp phần tăng sức hấp dẫn của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, Anh là thị trường rất khó tính và thay đổi chính sách liên tục, tạo ra thử thách đối với các doanh nghiệp cũng như mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam.
Do đó, cơ quan quản lý tăng cường dự báo thị trường và hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển nguồn nhân lực để tận dụng hiệu quả những cam kết về mở cửa thị trường.
Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện về vốn cho doanh nghiệp tiếp tục tận dụng thời cơ, lợi thế để chuyển đổi công nghệ. Đồng thời tham gia vào mạng lưới sản xuất, chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.
Cơ quan quản lý cần nghiên cứu, tham mưu các gói hỗ trợ để thực hiện chuyển đổi xanh, thân thiện với môi trường, tăng năng lực sản xuất, đáp ứng yêu cầu về chất lượng hàng hóa...
Song song với đó, các địa phương, doanh nghiệp cần chủ động có chiến lược nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường chuyển đổi về công nghệ nhanh để vừa đáp ứng các yêu cầu của thị trường nhập khẩu, vừa gia tăng giá trị sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh.