Chính sách “mở đường” hỗ trợ khu công nghệ số phát triển bền vững

Khu công nghệ số đã và đang trở thành hạ tầng nền tảng của ngành công nghiệp công nghệ số Việt Nam. Đây là nơi hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, thúc đẩy nghiên cứu phát triển thử nghiệm các mô hình AI, triển khai dữ liệu lớn, công nghệ IoT cũng như các dịch vụ số của chính quyền. 

Theo thống kê của Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin (Bộ Khoa học và Công nghệ), quỹ đất sử dụng cho các khu công nghệ số đạt gần 2,6 triệu m2, tăng hơn 10 lần so với năm 2013. Trong đó có 8 khu công nghệ số tại 4 địa phương là Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Cần Thơ. 

Điểm nổi bật ở các doanh nghiệp hoạt động tại các khu công nghệ số là đều duy trì tăng trưởng 20% và có hiệu suất sử dụng đất đạt khoảng 10 triệu USD/ha/năm - một mức rất cao so với các khu chức năng khác. Ngoài ra, các khu này còn là nơi quy tụ lao động chất lượng cao khi có khoảng 630 doanh nghiệp công nghệ số hoạt động tại đây, tạo việc làm cho hơn 42.000 người, phần lớn là kỹ sư và nhân lực công nghệ.

Để có được kết quả trên, cơ chế, chính sách đi trước, “mở đường” hỗ trợ các doanh nghiệp là yếu tố nền tảng. 

Trong đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia xác định phát triển một số khu công nghiệp công nghệ số là giải pháp trọng tâm.

Với Nghị quyết 57, Chính phủ đã thiết lập một khung chính sách ưu đãi chưa từng có về miễn tiền thuê đất, miễn thuế thu nhập cá nhân. Chính sách này cũng áp dụng cho các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghệ số trọng điểm như chip bán dẫn, AI… 

Bên cạnh đó, môi trường pháp lý thông thoáng, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực công nghệ số cũng đã được hình thành. Theo đó, Luật Công nghiệp Công nghệ số (71/2025/QH15) đã thiết lập một hành lang pháp lý mới, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các khu công nghệ số tập trung như các cơ chế ưu đãi vượt trội, sự thông thoáng về thể chế, môi trường thử nghiệm sandbox, với các hạ tầng số dùng chung như cloud, trung tâm dữ liệu, phòng lab kiểm thử chip, hay siêu máy tính phục vụ huấn luyện AI… L

Gần đây nhất, Luật Công nghệ cao (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua cũng tăng quyền và trách nhiệm của địa phương. Trong đó, địa phương phải đảm bảo nhiệm vụ bố trí quỹ đất, thực hiện hạ tầng kết nối và xây dựng hệ sinh thái công nghệ cao. Đồng thời, trung tâm nghiên cứu công nghệ cao và công nghệ chiến lược được hưởng mức ưu đãi cao nhất về đầu tư, thuế và đất đai nếu đáp ứng tiêu chí nhân lực và năng lực R&D…

Quan trọng nhất là với các khu công nghệ số tập trung, yêu cầu tiên quyết là phát triển hạ tầng số mạnh để bảo đảm cho phát triển và ứng dụng. Ông Nguyễn Đình Tuấn, Trưởng phòng Kỹ thuật nghiệp vụ Công ty TNHH Viettel IDC (Tập đoàn Viettel) đề xuất, trung tâm dữ liệu (IDC) cần được xác định là hạ tầng thiết yếu trong hệ sinh thái công nghệ số quốc gia, tương tự các khu logistics - năng lượng trọng điểm. Các IDC có nhu cầu năng lượng rất lớn, đặc biệt trong giai đoạn AI phát triển bùng nổ như hiện nay.