"Nóng" cuộc đua tủ đổi pin xe điện ở Việt Nam

Hà Nội đã thông qua nghị quyết thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ) từ tháng 7/2026 trong Vành đai 1, hạn chế xe máy động cơ đốt trong theo khung giờ/khu vực, trong khi TP.HCM dự kiến hoàn thiện kế hoạch LEZ vào quý I/2026 và thí điểm cuối năm với lộ trình xử phạt xe không đạt chuẩn khí thải.

Chủ trương này mở ra cơ hội cho xe máy điện, kéo theo cuộc cạnh tranh mạnh mẽ về hạ tầng đổi pin giữa các hãng như VinFast, Selex Motors, Honda, TMT Motors và có thể cả Yamaha.

VinFast là cái tên nổi bật nhất với tham vọng xây dựng mạng lưới lên tới 150.000 trạm đổi pin trên toàn quốc. Hãng đặt mục tiêu phủ rộng từ đô thị lớn đến các địa phương, tạo ra lợi thế về độ tiện lợi trước khi thị trường bùng nổ.

Ngay trong tháng 10/2025, V-Green lắp đặt 1.000 trạm đổi pin đầu tiên, tiến tới đạt 50.000 trạm đổi pin vào cuối năm nay và mục tiêu triển khai hệ thống đổi pin dày đặc lên tới 150.000 trạm tại tất cả các địa phương. V-Green cũng công bố triển khai mô hình nhượng quyền tủ đổi pin xe máy điện với mức đầu tư ban đầu từ 210 triệu đồng cho mỗi tủ đổi pin. Trong vòng 5 năm đầu, công ty cam kết đảm bảo thu nhập cho nhà đầu tư tối thiểu 15% giá trị đầu tư mỗi năm, tương đương 31,5 triệu đồng/tủ/năm.

V-Green cũng đề xuất triển khai thêm 10.000 tủ đổi pin tại các tuyến đường có vỉa hè phù hợp tại TP.HCM, bố trí tại vỉa hè rộng, gần nhà chờ xe buýt, trường học, bảo tàng, cơ quan hành chính... dự kiến hoàn thành hệ thống trong quý 1/2026.

Selex Motors đã xây dựng hệ thống tủ đổi pin tự động hoạt động 24/7 tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. HCM và Đà Nẵng từ năm 2023 - được gọi là “battery ATM”, theo website của công ty, số lượng trạm sạc đã lên tới 118 trạm. Pin Selex tương thích với khoảng 70% các dòng xe máy điện phổ biến tại Việt Nam.

Honda dự kiến triển khai hệ thống tủ đổi pin Power Pack Exchanger e: tại Việt Nam từ năm 2026, phục vụ các mẫu xe máy điện sử dụng pin hoán đổi.

Hiện nay, Honda Việt Nam đã triển khai dịch vụ đổi pin cho mẫu CUV e: thông qua 19 HEAD (đại lý ủy nhiệm) tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng kể từ tháng 7/2025. Khách hàng thuê xe CUV e: được đổi pin miễn phí ngay tại nơi thuê. Đây là hình thức đổi pin tích hợp trong gói thuê xe toàn diện, kèm hỗ trợ như cứu hộ 24/7 và bảo hiểm toàn diện. Tuy nhiên, người thuê chỉ có thể đổi pin tại các HEAD, không thuận tiện khi di chuyển xa trạm thuê.

Trong tháng 7, Công ty Cổ phần Ô tô TMT (TMT Motors) công bố việc triển khai một hệ sinh thái giao thông điện toàn diện tại Việt Nam, bao gồm xe điện, trạm sạc và hệ thống trạm cấp đổi pin dành cho cả xe máy và ô tô điện. Đáng chú ý, hệ thống trạm đổi pin được giới thiệu là hoạt động theo tiêu chuẩn châu Âu, có thể vận hành hoàn toàn tự động.

Theo thông tin từ doanh nghiệp, hệ thống đổi pin do công ty thành viên TMT – EGREEN phát triển và vận hành. Trạm đổi pin được thiết kế để phù hợp với điều kiện hạ tầng tại Việt Nam, có quy mô linh hoạt, từ 5 đến 72 viên pin mỗi trạm, phù hợp để lắp đặt tại cây xăng, cửa hàng tiện lợi, chung cư hoặc các khu dân cư đông đúc.

Theo tờ trình kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2026, TMT Motors công bố kế hoạch đầu tư và vận hành khoảng 2.100 trạm sạc trên toàn quốc.

Ngoài ra, một số thông tin cho rằng Yamaha Motor Việt Nam dự kiến cũng sẽ tham gia cuộc đua đổi pin cho xe máy điện.

Cuộc đua triển khai dịch vụ đổi pin xe máy điện tại Việt Nam không chỉ phản ánh xu hướng công nghệ, mà còn cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận thị trường của các hãng xe. Thay vì chỉ bán sản phẩm, doanh nghiệp đang chuyển sang mô hình “bán giải pháp di chuyển”, trong đó hạ tầng năng lượng và dịch vụ hậu mãi giữ vai trò quyết định khả năng mở rộng thị phần.

Đổi pin được xem là lời giải phù hợp với điều kiện đô thị Việt Nam, nơi phần lớn người dùng sống trong nhà phố, chung cư cũ, thiếu chỗ sạc riêng và phụ thuộc vào xe máy cho nhu cầu đi lại hằng ngày. So với sạc tại nhà, đổi pin giúp rút ngắn thời gian chờ từ vài giờ xuống chỉ vài phút, đặc biệt phù hợp với nhóm tài xế công nghệ, giao hàng - lực lượng có tần suất sử dụng xe cao và nhạy cảm với chi phí vận hành.