Thị trường gạo Việt Nam không chịu tác động lớn nhờ dự trữ và thị trường mới

Ngày 11/9, ông Trần Đức Thắng - Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) - chủ trì cuộc họp với các đơn vị, doanh nghiệp đánh giá về hoạt động xuất khẩu gạo trước thông tin Philippines và Indonesia tạm ngừng nhập gạo từ đầu tháng 9.

Quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng chủ trì cuộc họp với các hiệp hội ngành lúa gạo. Ảnh: Báo Nhân Dân

Tại cuộc họp, đại diện nhiều doanh nghiệp lớn khẳng định người trồng lúa không cần lo lắng về tiêu thụ. 

Bà Bùi Thị Thanh Tâm - Chủ tịch Vinafood1 nhấn mạnh: “Dân có gạo thì doanh nghiệp sẽ thu mua. Lượng gạo tạm trữ lên tới hàng trăm nghìn tấn đủ để giữ nguồn hàng, ổn định giá và bảo đảm thu nhập cho nông dân.”

Ông Trần Tấn Đức - Thành viên HĐQT Tổng công ty Lương thực Miền Nam cho biết sau khi giảm nhẹ trong ngắn hạn, giá lúa đã nhanh chóng phục hồi nhờ nhu cầu từ thị trường châu Phi cùng với hoạt động thu mua dự trữ quốc gia. Tính đến ngày 11/9, giá lúa chất lượng cao đã vượt 6.000 đồng/kg, còn lúa thường duy trì ở mức 5.000 đồng/kg.

Từ góc độ doanh nghiệp tư nhân, ông Phạm Thái Bình - Chủ tịch HĐQT kiêm Phó Tổng giám đốc Công ty Lúa gạo Trung An nhận định việc Philippines tạm ngừng nhập khẩu không tác động lớn đến kế hoạch xuất khẩu năm nay, bởi vụ hè thu đã cơ bản khép lại. Đây là minh chứng cho sự chủ động của doanh nghiệp trong việc phân bổ thị trường và chuẩn bị kế hoạch dài hơi.

Theo Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, đến hết tháng 8/2025, cả nước đã thu hoạch 3,13 triệu ha lúa với sản lượng 20,52 triệu tấn. Phần còn lại của năm chủ yếu tập trung vào vụ thu đông, dự kiến gieo hơn 708.000 ha tại Nam Bộ – dư địa quan trọng để điều tiết cung cầu nếu chuỗi liên kết giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp được vận hành nhịp nhàng.

Cục lưu ý, song song với sản xuất, doanh nghiệp cần đầu tư hạ tầng sau thu hoạch như kho chứa chuyên dụng, dây chuyền xay xát đạt chuẩn, công nghệ bảo quản hiện đại. Thiếu những mắt xích này, chuỗi cung ứng dễ “ùn tắc” khi vào cao điểm thu đông. Ngược lại, hạ tầng đầy đủ sẽ giúp doanh nghiệp chủ động tạm trữ, bán ra đúng thời điểm, thay vì buộc bán vội để xoay vòng vốn.

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh mục tiêu kép là bảo đảm an ninh lương thực trong nước và duy trì giá trị xuất khẩu, với nguyên tắc sản xuất bám nhu cầu, liên kết chặt chẽ và giảm chi phí.

Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, sản lượng lúa 4 tháng cuối năm ước đạt thêm 13,8 triệu tấn, trong đó riêng vụ thu đông tại ĐBSCL đóng góp khoảng 6 triệu tấn. Đây là lợi thế đặc thù mà các nước trong khu vực không có. Đây được coi là “đệm an toàn” cho xuất khẩu, nhất là khi Philippines thường tăng nhập khẩu vào dịp cuối năm.

Kết luận phiên họp, Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định trong ngắn hạn, xuất khẩu gạo Việt Nam không bị ảnh hưởng đáng kể. Bộ sẽ báo cáo Thủ tướng để các ngân hàng triển khai tín dụng ưu đãi, hỗ trợ cơ cấu lại nợ, tháo gỡ vướng mắc về hoàn thuế VAT. Đồng thời, Việt Nam đã bổ sung 5 tham tán nông nghiệp tại các thị trường trọng điểm nhằm đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng xuất khẩu sang châu Phi và Nam Mỹ – những khu vực có nhu cầu nhập khẩu ổn định và tiềm năng dài hạn.

Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh: “Thị trường gạo Việt cần cả hai cánh tay - ứng phó nhanh trong ngắn hạn và chiến lược dài hạn. Một mặt tháo gỡ tín dụng, thuế, xúc tiến thương mại; mặt khác khai thác lợi thế vụ thu đông, mở rộng thị trường mới, tái cơ cấu sản xuất để nông dân có lãi và có niềm tin”.