Nhà đầu tư cần nhận diện được 6 hành vi thao túng thị trường chứng khoán

Những năm gần đây, thị trường chứng khoán trở nên sôi động hơn, nhưng kéo theo đó, số lượng các vụ thao túng thị trường cũng tăng cao, ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường chứng khoán, đi ngược lại với lợi ích chung của thị trường, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân.

Nhà đầu tư cần nhận diện được 6 hành vi thao túng thị trường chứng khoán. Ảnh chỉ có tính chất minh họa, nguồn internet.

Tại khoản 2, Điều 3 Nghị định số 156/2020/NĐ-CP ngày 30/12/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đã đưa ra quy định cụ thể về các hành vi thao túng thị trường chứng khoán gồm:

1) Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;

2) Đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua, bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;

3) Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường;

4) Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;

5) Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;

Nhà đầu tư cần nhận diện được 6 hành vi thao túng thị trường chứng khoán. Ảnh chỉ có tính chất minh họa, nguồn internet.

6) Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

Theo đó, tại Điều 210 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định cá nhân thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán mà thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Nếu vi phạm có tổ chức, hoặc thu lợi bất chính 1.500.000.000 đồng trở lên, hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư 3.000.000.000 đồng trở lên, hoặc tái phạm nguy hiểm, thì có thể bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Còn pháp nhân thương mại phạm tội thao túng thị trường chứng khoán, thực hiện một trong các hành vi thao túng quy định tại khoản 1, Điều 211 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017 bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng; nếu phạm tội thuộc trường hợp có yếu tố tăng nặng quy định tại khoản 2 Điều này thì bị phạt tiền từ 5.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng. Nếu pháp nhân phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79, Bộ luật Hình sự năm 2015 (như được thành lập chỉ để thực hiện tội phạm) được sửa đổi, bổ sung năm 2017 thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

Ngoài ra, pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 2 tỷ đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 1 năm đến 3 năm hoặc vĩnh viễn (nếu pháp nhân được thực hiện chỉ để thực hiện hành vi thao túng thị trường) hoặc cấm huy động vốn từ 1 năm đến 3 năm.

Theo ông Vũ Hải Sơn, Phó Chánh thanh tra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, nhiều trường hợp thao túng thường có biểu hiện giao dịch, diễn biến giá bất thường, không phù hợp với xu hướng thị trường hoặc tình hình hoạt động của doanh nghiệp.

Nhà đầu tư cần nhận diện được 6 hành vi thao túng thị trường chứng khoán. Ảnh chỉ có tính chất minh họa, nguồn internet.

Do vậy, về phía các nhà đầu tư, để tránh bị ảnh hưởng bởi hành vi thao túng thị trường, nhà đầu tư cần nâng cao nhận thức và kiến thức về đầu tư chứng khoán, nắm bắt thông tin về tình hình thị trường, tình hình doanh nghiệp để làm cơ sở đánh giá, chủ động trong quyết định giao dịch, không để các dấu hiệu bất thường ảnh hưởng đến việc đầu tư, giao dịch.

Ngoài ra, các nhà đầu tư cũng không nên mua bán theo những lời hô hào, lôi kéo trên các hội nhóm chứng khoán hoặc thông tin lan truyền không chính thống, có nhiều rủi ro và không có cơ sở.

Có thể nói, Ủy ban chứng khoán Nhà nước luôn nỗ lực tăng cường công tác giám sát, kiểm tra, phối hợp với các cơ quan chức năng để xác minh, làm rõ, xử lý nghiêm minh đối với các hành vi thao túng thị trường chứng khoán nhằm đảm bảo thị trường vận hành công bằng, công khai, minh bạch, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

Từ năm 2019 đến nay, nhiều doanh nhân đã bị Tòa án xử phạt tù vì hành vi “thao túng thị trường chứng khoán”; “che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán”, "thao túng giá chứng khoán"... Gần đây nhất là vụ án của doanh nhân Trịnh Văn Quyết - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn FLC.