Tại Thông báo kết luận về việc chấp hành pháp luật trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; quản lý, sử dụng đất và quản lý hoạt động khai thác cát trên địa bàn tỉnh Bến Tre giai đoạn 2015- 2018, Thanh tra Chính phủ khẳng định: Công tác quản lý và sử dụng đất đai tại tỉnh Bến Tre để xảy ra nhiều vi phạm, tồn tại.
Theo cơ quan thanh tra, về công tác xây dựng bảng giá đất và ban hành hệ số điều chỉnh giá đất, UBND tỉnh Bến Tre đã kịp thời ban hành theo quy định, nhưng trong tổ chức thực hiện cũng như nội dung quy định ban hành một số điểm chưa phù hợp quy định gây thất thoát hoặc lạm thu ngân sách.
Các tồn tại các sai phạm là quy định không đúng về cách xác định vị trí đối với những thửa đất tiếp giáp đường phố có vỉa hè tại TP. Bến Tre và các thị trấn, tiềm ẩn nguy cơ gây thất thu ngân sách; quy định giá đất nghĩa trang bằng giá đất cây lâu năm; quy định hệ số điều chỉnh giá đất cho tổ chức (trường hợp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất dưới 20 tỷ đồng) và phần vượt hạn mức của các nhân chưa sát giá thị trường.
Đáng chú ý, thanh tra 20 dự án trên tổng số 134 dự án triển khai trong thời kỳ thanh tra đã phát hiện 14 dự án có sai phạm trong lĩnh vực tài chính đất đai.
Cụ thể, UBND tỉnh Bến Tre cho phép thu hồi đất không đúng quy định của Luật Đất đai 2013, dẫn đến cơ quan thuế cho phép khấu trừ chi phí đền bù, hỗ trợ và tái định cư khi xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa đúng quy định của pháp luật, cần phải thu hồi về cho ngân sách nhà nước số tiền hơn 3,5 tỷ đồng; Quy định sai vị trí đất thuộc khu vực đô thị trên bảng giá đất 5 năm, cần phải rà soát xác định lại vị trí thửa đất cho đúng quy định của pháp luật để xác định lại nghĩa vụ tài chính đất đai, tránh thất thoát ngân sách nhà nước.
Ngoài ra Thanh tra Chính phủ cũng cho biết, UBND tỉnh Bến Tre đã giao, cho thuê đất do nhà nước trực tiếp quản lý không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất cho Công ty cổ phần Giáo dục Thành Thành Công, để thực hiện dự án Trường Mầm non và Tiểu học Quốc tế Abi tại TP.Bến Tre. Việc này đã gây thất thoát ngân sách nhà nước với số lên đến nhiều tỷ đồng.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bến Tre giao, cho thuế đất do nhà nước trực tiếp quản lý không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất cho CTCP Đầu tư xây dựng Chợ Thành Đô để thực hiện dự án đâu tư chợ Ba Vát, huyện Mỏ Cày Bắc, vi phạm Luật Đất đai 2013.
Cũng theo Kết luận Thanh tra, Cục trưởng Cục Thuế đã cho phép miễn tiền sử dụng đất sai quy định với số tiền hơn 11,7 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã buông lỏng quản lý Nhà nước về đất đai, dẫn đến Công ty CP Đầu tư và khai thác Biển Đông (được Nhà nước cho thuê đất thực hiện dự án nuôi nghêu và được miễn tiền thuê đất) góp vốn bằng quyền sử dụng đất thuê, bản chất là cho thuê lại quyền sử dụng đất thuê trả tiền hàng năm là trái Luật Đất đai 2013, dẫn đến Công ty Biển Đông thu lợi trái quy định, phải thu về cho ngân sách 1,6 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ cũng cho biết, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Bến Tre đã tham mưu cho UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản cho nhiều doanh nghiệp khi hồ sơ chưa đảm bảo theo Luật khoáng sản; trong đó có việc buông lỏng quản lý để cho công ty cổ phần vật liệu xây dựng Bến Tre khai thác vượt công suất tại 4 mỏ cát trong thời gian dài.
Cục thế tỉnh Bến Tre chưa có biện pháp cương quyết trong việc thu thuế quyền khai thác khoáng sản đối với các doanh nghiệp dẫn đến nợ đọng khó thu hồi với số tiền trên 16 tỷ đồng. Cục thuế và Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bến Tre còn thiếu trách nhiệm, buông lỏng trong công tác kiểm tra, giám sát các tổ chức được cấp phép khai thác cát trên địa bàn; trong đó công ty cổ phần vật liệu xây dựng Bến Tre trong quá trình khai thác 2 mỏ cát Phụng Châu (huyện Chợ Lách) và mỏ cát Tiên Thủy- An Hiệp (huyện Châu Thành) nhưng không nộp thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và không hạch toán trên sổ kế toán gây thiệt hại ngân sách nhà nước trên 18 tỷ đồng.
Riêng chủ tịch UBND huyện Ba Tri (giai đoạn 2015-2018) chấp thuận cho Hợp tác xã khai thác cát Ba Tri giải thể khi đơn vị này còn nợ gần 2 tỷ đồng tiền cấp quyền khai thác khoáng sản là chưa đúng quy định của pháp luật.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng nêu rõ, để xảy ra các vi phạm trên Chủ tịch UBND tỉnh giai đoạn 2015-2018 (ông Cao Văn Trọng), chịu trách nhiệm trong việc chỉ đạo, điều hành chung; giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, Cục trưởng cục thuế, Chủ tịch UBND huyện Ba Tri và Giám đốc công ty cổ phần vật liệu xây dựng Bến Tre (giai đoạn 2015-2018) chịu trách nhiệm chính.
Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Bến Tre và các đơn vị có liên quan chấn chỉnh, xử lý các sai phạm trên, thu hồi số tiền thất thoát ngân sách từ các vụ sai phạm trên; thu hồi giấy phép các mỏ cát cấp sai quy định, giao công an tỉnh Bến Tre điều tra, xử lý theo pháp luật đối với hành vi trốn thuế của công ty cổ phần vật liệu xây dựng Bến Tre; Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre (giai đoạn 2015-2018) kiểm điểm trách nhiệm, tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm các tập thể, cá nhân có sai phạm như kết luận của thanh tra.
Hoàng Dương – Nguyễn Tùng